Abstract:

Dünya sofralık üzüm üretiminde, tüketiminde ve ticaretinde kararlı bir artış gözlenmektedir. 2000–2014 yılları arasında dünya üzüm üretimi %16 artarken, sofralık üzüm tüketimi %73, ihracatı ise %50 artmıştır. 2010–2016 yılları ortalaması olarak 19.3 milyon tonluk sofralık üzüm üretiminin %40’ını Çin karşılamakta, Hindistan %11.7’lik pay ile ikinci, Türkiye %11.3’lük pay ile üçüncü sırada yer almaktadır. Aynı dönemdeki üretim artışı yaklaşık %25’tir. Üretimde en yüksek artış oranları Hindistan (%102), Peru (%72) ve Çin’e (%55) aittir. Türkiye’de ise üretim %6.7 azalmıştır. 2010–2016 yılları arasında dünya sofralık üzüm ihracatı %10.6 artarak 2.8 milyon tona yükselmiştir. İlk sırayı açık ara Şili (%30.0) alırken, ikinci sırada ABD (%14.1) yer almıştır. Türkiye, son iki yıldaki ciddi azalışa rağmen dördüncü sıradaki (%8.4) yerini korumuştur. Aynı dönemde %9 artarak 2.6 milyon tona ulaşan ithalat yönüyle AB (%22.7), ABD (%21.5) ve Rusya (%13.6) ilk üç sırayı almıştır. Dünya sofralık üzüm pazarlarında en çok tercih edilen çeşit olan Sultani’yi (Th. Seedless); yine çekirdeksiz çeşitlerden Flame, Crimson ve Superior (Sugraone); çekirdekli çeşitlerden Red Globe ve Ribier (A. Lavallée) izlemektedir. Türkiye’nin sofralık üzüm ihracatının miktar ve değer olarak %70’ini Sultani karşılamaktadır. Son yıllarda pazar tercihleri, renkli ve iri taneli, sert ve gevrek etli, özel tat ve aromaya sahip çekirdeksiz çeşitlere yönelmektedir.

Keywords: