Özet:

Bu çalışmada, el-Harakânî’nin ilmî kişiliği üzerinde durulmuş, onun insan yetiştirme yöntemleri ele alınmış, civanmertlerine yaptığı tavsiyeler değerlendirilmiş ve eğitim anlayışı hakkında bilgi sahibi olunması hedeflenmiştir. Sûfîler, Hz. Peygamber’i her zaman kendilerine örnek ve rehber kabul etmişlerdir. Onlar, müritlerini yetiştirirken tasavvufun temel konularından olan nefis tezkiyesine, kalp tasfiyesine ve ruhun yücelmesine büyük önem vermişler, eserlerinde ve sohbetlerinde sürekli bu konuları işlemişlerdir. Zira onların benimsediği tasavvufî hayatın öznesi, Hz. Muhammed Mustafa’dır. el-Harakânî de talebelerini yetiştirirken Hz. Peygamber’i kendisine örnek almış, onun “Ashâb-ı Suffe” ile yaptığının benzerini yapmış, sürekli eğitim ve öğretimle meşgul olmuştur. el-Harakânî, yaşadığı dönemdeki İslâm âlimlerinden dersler almış ve tasavvufî konularda derinleşmiş tahkik ehli bir sûfîdir. Onun eğitim anlayışında sevgi ve hoşgörünün çok önemli bir yeri vardır. O, din ve mezhep ayrımı gözetmeksizin tüm insanlara tevâzu ve nezâketle yaklaşmış, varlığın gayesini insana hizmet olarak görmüş, bunun da “insanın eğitilmesi” olduğuna dikkat çekmiş ve civanmertlerinden insanlığın hizmetinde olmalarını istemiştir. O, sadece belli ibâdetleri yapmayı yeterli görmemiş, tüm dünyaya İslâm’ı en güzel şekilde tanıtmayı tavsiye etmiştir. Onun düşüncesine göre bir insan yaşam boyu öğrenmeden yana olmalı, öğrendiklerini hayatında uygulamalı ve bunları başkalarına da öğretmelidir.

Anahtar Kelimeler: