Abstract:

Toplumların, tarihi süreçte ortaya koydukları maddi ve manevi unsurlar kültürel değerleri oluşturur. Kültürün alt dallarından biri ise halk kültürü olarak adlandırılır. Halk kültürünün içerisinde gelenekler, görenekler, inanış, giyim, mutfak gibi kültürel ögeler bulunur. Toplumların kültürel kodlarını oluşturan bu unsurlar, canlılıklarını koruyarak kuşaklar arasında sözlü aktarım yöntemiyle asırlardır varlıklarını devam ettirir. Sözlü aktarımın yanı sıra kültürel unsurlar, toplumların yazılı eserlerinde de kullanılır. Böylece asırlardır sözlü şekilde devam ettirilen kültürel unsurlar günümüzde eserler aracılığıyla yazılı şekilde devam ettirilir. Modern dönem yazarlarından olan Ahmet Ümit’de, yetiştiği kültürel çevreden ve farklı amaçlarla gerçekleştirdiği seyahatlerden gözlemleyerek edindiği birçok folklorik unsura eserlerinde yer vererek sözlü kültürel unsurlarının yazılı şekilde aktarılmasını sağlayan yazarlardan biridir. Yazarın eserlerinde folklorik unsurlara yer verilmesinin yanı sıra Masal Masal İçinde ve Olmayan Ülke isimli eserleri baştan sona kadar anonim halk edebiyatı türlerinden olan masal türünün motiflerini içermesi yönüyle önemlidir. Ninatta’nın Bileziği başlıklı destan metninde Hititler zamanında gerçekleştirilen Kadeş Savaşı konu edilir. Bab-ı Esrar isimli roman ise tekketasavvuf edebiyatı unsurlarına daha fazla yer verilmesi yönüyle dikkat çeker. Yazarın eserlerinde folklorik unsurlara bu kadar fazla yer verilmesinin nedeni Ahmet Ümit’in yetiştiği sözlü kültür unsurlarını çok iyi benimsemiş olması ve bu unsurları okuyucularına eserleri aracılığıyla aktarmak istemesidir. Bu makalede Ahmet Ümit’in folklor anlayışı değerlendirildikten sonra yazarın eserlerinde yer alan folklorik unsurlar, Ahmet Edip Uysal ile Umay Günay’ın folkloru oluşturan unsurlar tablosuna göre incelenecektir.

Keywords: