Abstract:

ÖZ Birinci Dünya Savaşı’ndan yenilerek ayrılan Osmanlı Devleti, savaş sonucunda kabul edilen Mondros Mütarekesi ile yok olmayla karşı karşıya kalmıştır. Askeri sistemleri ve kurumları İtilaf Devletlerince tasfiye edilmiştir. Bunun üzerine 1919’da Mustafa Kemal ve arkadaşlarının başlatmış oldukları Millî Mücadele hareketi ile halk örgütlenmeye başlamıştır. Milli direnişin örgütlenmesiyle şekillenen Milli Hareket, İtilaf Devletlerinin işgallerini, Sevr Anlaşması’nı uygulamaya koyma gibi faaliyetleri ile Anadolu’nun Yunanlarca işgalini kabullenmeyip, mücadeleye başlamıştır. Millî Mücadeleciler, bu dönemde Bolşevik Ruslarla iş birliğinin sağlanması lüzumuna inanmışlardır. Bunu Bolşevik Rus ileri gelenleri de olumlu karşılamışlardır. Millî Mücadelecilerle Bolşeviklerin 1919-1922 arasında birbirlerine karşı bu olumlu tavırları, iki devletin meşruiyeti uluslararası platformda kabul ettirmeye çalışan devlet yöneticileri arasında da bir yakın teması zorunlu kılmıştır. Bu yakınlaşmanın en önemli sebebi “düşmanımın düşmanı dostumdur” ilkesiyle açıklanabilir. Bu sırada Sovyet Rusya, Bolşevik ideolojisinin dünyaya yayılmasını engellemek isteyen İtilaf Devletleri ile bir mücadele içerisindeydi. Millî Mücadeleciler ise Anadolu’da, yine İtilaf Devletleri’nin destekledikleri Yunanlarla savaş halindeydi. Yani emperyalistlere karşı mücadele eden bu gruplar, ortak düşman karşısında iş birliği yapmayı gerekli ve elzem görmüşlerdir. Bolşeviklerle Millî Mücadelecilerin örgütledikleri siyasi hareket ve yürütmeye çalıştıkları dış politikalarının uluslararası alanda tanınması gerekiyordu. Böylece birbirlerine destek olmaları anlaşılabilir bir gerekçe oluşturmuştur. Bunların haricinde Millî Mücadeleciler Sovyet Rusya’dan gelecek askeri-mali araç-gereçler ve mühimmatlar konusunda da çıkar bir yol bulmuş olacaklardı. Hatta Millî Mücadeleciler, Kafkaslarda Bolşevikliğin etkisiyle yönetimler kurulması konusuna karışmayarak Millî Mücadelede doğu cephesini güvenceye alıp, tüm kuvvetlerini batıya kaydırabilmiştir. Böylece Batı Cephesindeki savaşların seyri de değişebilmiştir.

Keywords: