Abstract:

Üzerinde yaşadığımız toprakların sahip olduğu binlerce yıllık tarihsel ve kültürel miras günümüzde tasarım alanında değerlendirilmesi gereken önemli bir olgudur. Bir milletin diğer milletlerle arasındaki farkını belirlemeye yarayan maddî ve manevî değerlerin tasarım yönetiminde ürüne kimlik kazandırma ve rekabet gücünü artırmaya etkisi büyüktür. Tasarımın bir boyutu olan sosyokültürel unsurlara ait cevapların bulunması açısından, geleneksel alışkanlıkların, kabullerin ve objelerin incelenmesi, toplumsal verinin tasarıma aktarılması sırasında etnografik metotlardan yararlanılması gerekmektedir. Genel anlamıyla, etnografik araştırmalar bir toplumu veya toplumun bir yönünü, kültürünü veya bir grubu derinlemesine araştırmak isteyen antropologlar tarafından yirminci yüzyılın başlarında kullanılmıştır. Bir ulusun kültürel varlığının en canlı ve anlamlı belgeleri olarak kabul edilen el sanatları zengin konu üslup ve tekniğiyle önem taşmaktadır. El örücülüğü ise geleneksel Türk el sanatları arasında varlığını bugüne kadar sürdürmüş geleneksel bir üretim şeklidir. Bu araştırma Kayseri ili çorap örücülüğü örneği üzerinden geleneksel örme motiflerinin koleksiyon esin kaynağı olarak kullanılmasını konu alan nitel bir araştırma olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın temel hedeflerinden bir tanesi günümüze kadar taşınmış olan örücülük geleneğinin kayıt altına alınmış örneklerinin sonraki nesillere çağdaş bir tekstil koleksiyonu ile aktarımının sağlanması ve bu konuda yapılan araştırmalara bir yenisinin eklenmesidir. Bu araştırmanın alt hedefleri ise, tekstil tasarımının bilimsel metodolojisi olan bir disiplin olarak ele alınmasına ve yaratıcılık, özgünlük gerektiren tekstil tasarım sürecinde etnografik araştırmaların tasarım araştırma tekniği olarak kullanılmasına katkıda bulunmak ve araştırma bulgularının tasarım verisi olarak kullanılmasıyla bir koleksiyon ortaya konması olarak belirlenmiştir. Bu amaçlara ulaşmak için Kayseri iline bağlı 5 köyde rastlanan 101 çorap ve patik kayıt altına alınmıştır. Araştırma verisi literatür tarama, görsel analiz, katılımsız ve mekanik gözlem ve yarı yapılandırılmış görüşme teknikleri yoluyla toplanarak analiz edilmiş ve modern bir örme koleksiyon tasarımı için esin kaynağı olarak kullanılmıştır.

Keywords: