Abstract:

Güneş kavramının her coğrafyada farklı bir algılanış biçimi vardır. Örneğin, sıcak ülkelerde güneşle ilgili çok fazla metafor veya deyim örneklerine rastlanılabilirken soğuk ülkelerde bunların bir karşılığı olmayabilmektedir. Tıpkı soğuk ülkelerde kar kavramıyla ilgili birçok dilsel kullanım mevcutken, ekvator ülkelerinde pek de yaygın olmayışı gibi. Varoluşçuluk akımının öncülerinden olan Albert Camus’nün pek çok eserinde “güneş” kavramı göze çarpmaktadır. Onun birçok farklı anlam ve simgeyle ilişkilendirdiği bu kavram, felsefe, psikoloji ve edebiyat alanlarının araştırma konusu olmuştur. Albert Camus’nün bu kavramı, olay örgüsünde kahramanların psikolojik durumlarını ve hadiselerin seyrini etkileyen bir unsur olarak kullandığı eserlerinden birisi Yabancı adlı romandır. Romanın anlattığı olaylar, sıcak bir Afrika ülkesi olan Cezayir’de cereyan etmektedir. Edebi bir eserin çevirilerini belli bir çeviribilim kurama göre incelemeyi amaç edinen bu çalışma Yabancı adlı eserdeki güneş kavramının çevirilerine odaklanmıştır. Çalışmada, güneş kavramının yer aldığı ifade ve cümlelerin seçilip Gideon Toury’nin betimleyici çeviri çalışmaları yaklaşımı ışında incelendiği, 1957 Nobel Edebiyat Ödüllü Yabancı adlı eserin üç farklı Türkçe çeviri eseri mercek altına alınmıştır. Söz konusu eserin farklı zamanlarda, farklı çevirmenler tarafından çevirileri yapılmıştır. Bu çalışmanın inceleme bölümünde bir ara dilden çevrilmiş olan çeviri eserler değil; doğrudan kaynak metinden, yani Fransızcadan çevrilmiş olan üç farklı eser tercih edilmiştir. Bu bağlamda ele alınan çevirilerden ilki, Reşat Nuri Güntekin tarafından 1953 yılında Varlık yayınları aracılığıyla Türk çeviri edebiyat dizgesinde yerini alan çeviri eserdir. Çevirisi incelenen diğer çevirmenler ise Vedat Günyol ve Samih Tiryakioğlu’dur. Çalışmada, Vedat Günyol’un 1981 yılında Can yayınları tarafından basılmış çeviri eseri ile Samih Tiryakioğlu’nun 1994’te Varlık yayınları tarafından basılmış olan çeviri eseri tercih edilmiştir.

Keywords: