Özet:

Turizm çeşitliliğinin artmasına bağlı olarak tüketici eğilimlerinde yaşanan değişim, deniz-kum-güneş üçgeninden farklı olarak alternatif turizm olgusunu ön plana çıkarmaya başlamıştır. Tüketici kalıbında yaşanan tekdüzelik ve aynılaşma, toplumları alternatif turizm imkânlarını geliştirmeye zorlamaktadır. Buna bağlı olarak; doğal kültürel değerleri koruma, bozulmamış doğal güzelliklere sahip alanlarda konaklama-yeme-içme hizmetlerini satın alma, yerel halka fayda sağlama, kırsal kültürleri tanıma ve çevre ile uyumlu bir bölgede yapılan faaliyetler, alternatif turizm çeşitleri olarak ortaya çıkmaya başlamıştır. Alternatif turizm kavramında ekoturizm, kırsal turizm, yeşil turizm, kültürel turizm, sürdürülebilir turizm, ve macera turizmi gibi terimler de kullanılmaktadır. Alternatif turizm yerli kaynakların kullanımını ve geleneksel mimariyi esas alan bir sitem üzerine inşa edilmiştir. Bu çalışmayla, alternatif turizmin Gümüşhane ilindeki mevcut durumu ve turistik potansiyeli ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmada Gümüşhane ili açısından alternatif turizmin güçlü ve zayıf yönleri daha sonra gelecekte karşılaşılabilecekleri tehdit ve fırsatları SWOT Analizi yardımıyla belirlenmiştir. Gümüşhane ili açısından alternatif turizmin iç faktörlerden kaynaklan güçlü yönleri olarak; Gümüşhane’nin coğrafi açıdan merkezin dışında kalması ve doğal yapısının bozulmamış olması, floristik zenginliği bulunan Örümcek ve Kent Ormanlarına Sahip Olması, doğa ve tarih çerçevesinde; Tomara Şelalesi, Çakırkaya Manastırı, Santa Harabeleri, Karaca Mağarası, Satala Antik Kenti, Limni Gölü Tabiat Parkı, Artabel Gölleri Tabiat Parkı gibi varlıklara sahip olması, inanç turizmi açısından Ahmet Ziyaüddin-i Gümüşhanevi Gibi Manevi Bir Değere Sahip Olması, Zigana kış sporları turizm merkezlerinin varlığı, Türkiye’de en fazla yaylası olan kenti konumunda olması, Karadeniz ve Karasal iklim kuşağında bulunduğundan farklı bitki çeşitlerinin gelişimine olanak sağlaması, yörede alternatif turizme yönelik kullanılabilecek tarım ve hayvancılık işletmelerinin varlığı öne çıkmaktadır. Doğal ya da tarihi zenginliklerin korunması konusunda gözlenen isteksizlik, yeterli altyapının, ulaşım ağının geliştirilmemiş olması, halkın aktif bir şekilde turizme katılım göstermemesi, turist rehberlerinin ve yerel seyahat acentelerinin yetersizliği, tanıtım ve pazarlama eksikliği, coğrafik yapıdan kaynaklanan dezavantajlar, da zayıf yönleri olarak görülmektedir. İlin tarihi ipek yolu üzerinde olması, alt yapı çalışmalarına yeni başlanan Süleymaniye Kayak Merkezinin varlığı, Köse Havaalanı’nın yapılıyor olması, restorasyon çalışmalarıyla uygun hale getirilebilecek tarihi ve kentsel dokuların varlığı, cazibe merkezleri programı kapsamında yer alması değerlendirilecek fırsatlar arasında; yetersiz sermaye birikimi, yerel güç odaklarının direnişi ve halkın bilinçsiz davranışı, planlama yapılmadan gerçekleştirilecek alternatif turizm faaliyetleri ile ilin doğal dengesinin bozulma riskiyle karşı karşıya bırakılması, genç nüfusun göç etmesi ilin tehdit unsurları arasında yer almaktadır. Sonuç olarak; Gümüşhane ili alternatif turizminin güçlü ve zayıf yönleri oranlandığında, güçlü yönleri daha ağırlıktadır. Son yıllarda turizm anlayışında meydana gelen değişiklikler; Gümüşhane’ye de yeni fırsatlar sunmaktadır. Gümüşhane sahip olduğu iklimi, kendine özgü doğası, endemik özellikler gösteren florası, çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapması, tarihi ipek yolu üzerinde bulunması, yayla, dağ, balon, bisiklet, çadırkent ve mağara turizmi gibi doğal hayata uygunluk gösteren otantik yerleşim yerlerine sahip olması, farklı din, dil ve mezheplere sahip vatandaşların binlerce yıl hoşgörü içinde yaşadığı ortamın varlığı düşünüldüğünde, bölgenin sınırsız potansiyelinin kullanılabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: