Abstract:

Özellikle son yıllarda yoğun kentleşme ve teknolojik gelişmelere bağlı olarak doğal kaynaklar hızla tükenerek ekolojik dengenin bozulmasına neden olmuştur. Bu anlamda kentsel alanlar, doğal ortamların kademeli olarak azalmasından en fazla etkilenen yapılardır. Çevresel koşulların yaşattığı olumsuz sonuçların etkileri her alanda önemli ve kesin tedbirlerin alınmasını gerekli kılmıştı. Bu nedenle her alanda olduğu gibi doğayla uyumlu olan kentsel yeşil alan planlama ekolojik ilkelere dayanan tasarım ilkelere gündeme gelmiştir. Peyzaj tasarımlarında ekolojik planlama yaklaşımları, alan ihtiyaçları doğrultusunda doğal süreçlerde uygun mekansal kompozisyonlarla ortaya çıkmıştır. Ekolojik planlama yaklaşımlarının temel amacı; sürdürülebilir planlama, insanların tasarım döngüleri ve süreçleri, peyzajı oluşturan süreçler dahil edilerek ekolojik bütünlüğü sağlayarak doğayla insanlar arasında bir denge kurmaktır. Bu nedenle, ekolojik parklar kent parklarının aksine, belirli kriterlere uygun olarak kente sosyal ve ekonomik katkılar sağlamaktadır. Ekolojik planlama yaklaşımları henüz kentsel alanlarda fazla uygulanmamasına rağmen, bu şekilde yapılan çalışmalar gelecekte bir örnek olacaktır. Bu çalışmada kent planlama yaklaşımlarından peyzaj planlama, tasarım ve metot yaklaşımları alana uygunluğu, estetik, sürdürülebilirlik, bitkisel tasarım, yaban hayatı organizasyonu, yönetim ve bakım, alan misyonu açısından açık yeşil alanlardaki ekolojik parklar ele alınmaktadır. Trabzon kent parkı niteliğinde çalışma alanı olarak seçilen Zağnos Vadisi Parkı bu yaklaşımla değerlendirilmiştir. Sonuçlar, uygulanan diğer ekolojik parklarla karşılaştırılarak ve benzer çalışmaların uygulanması için öneriler geliştirilmiştir.

Keywords: