Özet:

XVI. yüzyıl Halvetiyye tarîkatı şeyhlerinden Şâh Velî Ayıntâbî’ye ait “Bikru’l-Vakt fî Ma’rifeti Sülûki İbni’l-Vakt ve Ebi’l-Vakt” isimli risale, İnşirâh Suresi’nin işarî tefsiridir. Risalede âyetler, yedi makam olarak ibnü’l-vakt ve ebu’l-vakt terimleri ile açıklanmıştır. Sâlikin mânevi yolculuğunun, vakit kavramıyla izah edildiği risâlede insanın sadr, kalp, ruh, sır, sırr-ı sır, sırr-ı hafî ve sırr-ı ahfâ makamlarından bahsedilmiştir. İslam’ın merkezi olan sadr, imanın ve mârifetin kaynağı olarak görülen kalp, kötü işlerden temizlendiği takdirde Allah’ın tecellilerine mazhar olacağı belirtilmiştir. Bu sebeple Şâh Velî, risâlede kalbin makamlarını oldukça özgün bir biçimde ve önemle ele almıştır. Makale bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında müellifin tanınması amacıyla hayatı hakkında kısaca bilgi verilmiştir. Birinci bölümde risâlenin tanıtımı, konusu ve yazılma sebebi anlatılmış, ikinci bölümde risâlenin metni Arapça’dan Türkçe’ye tercüme edilmiştir. Üçüncü bölümde ise risâlenin ana konusu olan İnşirah Sûresi’nin işarî yorumu ve kalbin yedi makamı ele alınmıştır. Bu bölümde Şâh Velî’nin görüşleri diğer sûfîlerle kıyaslanarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: