Abstract:

Çocukların zamanlarının büyük bir kısmının okulda geçtiği düşünüldüğünde okul dış mekânları çocukların fiziksel, sosyal ve akademik gelişiminde önemlidir. Bu nedenle, okul bahçesinin fiziksel niteliği öğrenci davranışları üzerinde etkilidir. Farklı yaş gruplarından öğrencilerin birlikte kullandığı okul bahçeleri, çocukların farklı düzeydeki ihtiyaçlarına cevap verecek nitelikte tasarlanmalıdır. Okul bahçelerinin yeniden düzenlenmesi/tasarlanması sürecinde bahçenin kullanımına yönelik öğrenci davranışlarının incelenmesi önemlidir. Çünkü bahçenin birincil kullanıcısı öğrencilerdir ve öncelikle onların gereksinimleri doğrultusunda bahçe düzenlemesi yapmak tasarımcının en öncelikli konusudur. Bu çalışmanın amacı; ilkokul düzeyindeki öğrencilerin, okul bahçelerini kullanım biçimlerini analiz etmektir. Bu çalışma kapsamında çocukların okul bahçesinin kullanımına yönelik ne gibi eğilimleri olduğu, ne tür aktiviteler yaptıkları, bu aktiviteleri nerede ve nasıl yaptıklarının tanımlanmıştır. Çalışmada Trabzon Kenti Kalkınma Mahallesindeki Ticaret İlkokulu seçilmiştir. Çalışmada, yer merkezli bir davranış haritalama yöntemi kullanılmıştır. Davranış haritaları için yerinde gözlemler yapılmıştır. Gözlemler tüm teneffüsler ve öğle arası olmak üzere bir gün boyunca yapılmıştır. Okul bahçesinde hiç kör nokta kalmayacak şekilde tespit edilen noktalara yerleştirilen kameralarla gizli gözlem yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak; öğrencilerin okul bahçesinde belirli bir zaman aralığında bahçeyi kullanma biçimleri ve aktivite türleri, aktivite yoğunluğunun okul bahçesindeki dağılımı tanımlanmıştır. Çalışma sonucunda, farklı cinsiyetten öğrencilerin mekanı farklı şekilde kullandıkları ve farklı mekan ihtiyaçlarına sahip oldukları saptanmıştır. Böylelikle okul bahçesinin kullanımını ortaya koyan ve bahçenin tasarlanmasına yönelik önemli bir altlık elde edilmiştir.

Keywords: