Özet:

Osmanlı tarihlerini anlatan birçok ana kaynak, olayları anlatırken konu ile ilgili ayet, hadis ve atasözlerine atıfta bulunurlar, cümlelerini bu yüce kaynaktan aldıkları büyük kelamlarla teyit etme yoluna giderler. Bu anlamda Kanunî Sultan Süleyman döneminin en önemli ana kaynaklarından biri sayılan Bostan Çelebi de eserinde aynı usulü takip etmiş, konuya uygun ayetleri büyük bir ustalıkla kullanan tarihçilerimizden biri olmuştur. Bostan Çelebi’nin bu eseri, Kanunî’nin tahta çıkışından 949 /1542 yılına kadar olan devrin olaylarını anlatır. Tarihçi Hammer'in başlıca kaynaklarından birisidir. Ancak, Hammer bu eserin yazarını Ferdi olarak gösterir. Daha sonra Alman müsteşriki Joseph von Karabacek, bu eserin Viyana'da bulunan tam nüshasının sonundaki kayda istinaden eserin yazarının, Kanunî'nin öldürttüğü oğlu şehzade Mustafa olabileceğini ileri sürmüştür. Bilinen dört nüshası ile yeni tespit ettiği diğer iki yazma nüshasını inceleyen Hüseyin Yurdaydın bu eserin, Ferdi’nin veya Şehzade Mustafa'nın telifi olmadığını onun, Kanunî devri kazaskerlerinden Bostan Çelebi tarafından yazılmış bulunduğunu ortaya koymuştur. Edebi bir üslupla yazılan eser, Kanunî’nin hocasının talebesi olması dolayısıyla sarayla ilgili olarak diğer kaynaklardan daha fazla bilgi vermektedir. Kanunî’nin tahta çıkışından itibaren döneminde meydana gelen olayları anlatırken konuya uygun gelen ayeti kerimeleri ustalıkla ve edebi bir şekilde kullanmıştır. El yazması olan bu eserin her sayfası 15 satırdan oluşmakta ve toplam 174 varaktır. Bu tebliğde Süleymaniye Ktp, Ayasofya Nr. 3317’de kayıtlı nüshası esas alınan Bostan Çelebi’nin eserinde yer verdiği ayetler tespit edilecek ve hangi ayeti hangi konu ile ilişkilendirdiği ortaya çıkarılacaktır

Anahtar Kelimeler: