Abstract:

Bu araştırmanın amacı Blau, Yang ve Ward-Cook (2006)’un geliştirmiş oldukları “Siber Aylaklık Ölçeği” nin üniversite öğrencilerinin derslerde akıllı telefon üzerinden gerçekleştirdikleri siber aylaklık düzeylerinin belirlenmesi amacıyla Türkçe’ye uyarlanması, geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının yapılmasıdır. Araştırmanın örneklem grubu Muş Alparslan Üniversitesi Eğitim Fakültesinin farklı anabilim dallarında (Türkçe, Sosyal Bilgiler, Okul Öncesi ve Sınıf Öğretmenliği) 2017-2018 akademik yılı bahar döneminde öğrenim gören toplamda n=217 üniversite öğrencisidir. Ölçeğin orijinali 16 madde ve üç alt faktörden (tarama siber aylaklığı, işle ilgili olmayan e-posta siber aylaklığı, etkileşimsel siber aylaklık) oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak DATSAÖ’ nin yanı sıra, bir adet Kişisel Bilgi Formu, Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği ve Siber Aylaklık Etkinlikleri Ölçeği kullanılmıştır. Ölçeğin Spearman Brown iki yarı test gu¨venirliği sınamasında, güvenirlik katsayısı toplam ölçek puanları için .75, tarama siber aylaklığı alt grup puanları için .85, etkileşimsel siber aylaklık alt grup puanları için .80 ve eğlence siber aylaklığı alt grup puanları için .75 olup, p<.001 du¨zeyinde anlamlı bulunmuştur. DATSAÖ’nin iç tutarlık katsayısı ?=.88’ dir ve madde toplam gu¨venirlik katsayıları .27-.74 arasında değişmektedir. Her bir madde varyansının alt grup puan varyansıyla arasındaki ilişkide ise, değerler .41 ile .59 arasındadır. Benzer ölçeklerle gerçekleştirilen geçerlik sınamasında, DATSAÖ ile diğer ölçeklere ait “sosyal ağ bağımlılığı” ve “arama” alt boyutları arasında aynı yönde orta ve yüksek düzeyde ilişki bulunmuş, belirlenen faktör yapısının ölçeğin orjinali ile benzer bir uyum gösterdiği göru¨lmu¨ştu¨r. Bu sonuçlar, DATSAÖ’ nin geçerlik ve gu¨venirlik açısından, üniversite öğrencilerinin derslerde akıllı telefonları üzerinden gerçekleştirdikleri siber aylaklık düzeyini belirlemede uygun bir yardımcı araç olduğunu göstermektedir.

Keywords: