Mushafın 114 sûreden meydana gelen ilâhi metni, Fâtiha sûresi ile başlayıp Nâs sûresi ile sona ermektedir. Mushafın yarısı ise Kehf sûresinin sonu Meryem Sûresinin başına denk gelmektedir. Okuma ve ezberleme konusunda kolaylık ve takibi sağlamak için mushaf metni bölümlenmiştir. En küçük bölümlenme âyetler, ikinci bölümlenme ise âyetlerin oluşturduğu sûrelerdir. En yaygın bölünme, her birine cüz adı verilen mushafın otuza bölünmesi şeklinde olmuştur. Bezemek suretiyle yazıya dolayısıyla kitaba estetik değer kazandıran Tezhip sanatı ise, mushaftaki bu bölümlenmeleri tezyînî unsurlarla işaret etmek, dikkati çekmek gibi görevler yüklenmiştir. Mushaf metninin başlamasıyla birlikte, âyetlerin sonlarındaki duraklar, her bir sûrenin başlangıcında yer alan sûrebaşları, yazı boşluklarındaki koltuklar, sayfa kenarlarına (hâşiye) cüzlerin, sûrelerin ve âyetlerin bölünme yerlerini işaret eden mushaf gülleri, dış pervaz/hâşiye bezemeleri , bazı mushaflarda otuz cüzden her birinin başlangıcını ve cüzün yarısını gösteren bezemeli sayfa/sayfalar, kitabın başında zahriye, metnin başlangıcında serlevha, metnin sonunda ferağ kaydı/ketebe sayfası/hâtime/hâtime zahriyesi mushafın metni bittikten sonra ilâve edilen hatim duası ve falnâme sayfaları tezhip edilmişlerdir. Mushafların bezenmesinde ender bir uygulama olarak görülen, tek veya karşılıklı çift sayfa şeklinde düzenlenmiş, Nısfü’l-Kur’ân (Kur’ân’ın yarısı) olarak isimlendirilen tezhipli ara sayfalar dikkati çeker. Makalede, XIV, XVI ve XVIII. yüzyıllara tarihlendirilen 38 adet el yazması mushafda tespit edilen bu tezhipli sayfalar incelenmiş, Nısfü’l-Kur’ân tezhibindeki sayfa düzeni gruplandırılarak seçilen mushaflarla örneklendirilmiştir.
Dergi Türü : Uluslararası
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|