Özet:

Bu çalışmada XV. yüzyılın son yarısı ile XVI. yüzyılın başlarında Fatih Sultan Mehmet, II. Bayezid ve Yavuz Sultan Selim zamanında yaşamış olan Firdevsî-i Rûmî’nin Süleymân-nâme adlı eserinin 11. cildindeki birleşik fiiller incelenmiştir. Firdevsî’nin Süleymân-nâme adlı eseri 81 ciltten oluşan oldukça hacimli bir eserdir. Firdevsî-i Rûmî’nin eserleri arasında en önemlisi olan Süleymân-nâme, Hz. Süleymân’ın efsaneleşmiş hayat hikâyesini anlatan, geometri, astroloji, hekimlik, felsefe gibi konularda bilgiler veren ansiklopedik bir eserdir. Süleymân-nâme dil özellikleri açısından Eski Anadolu Türkçesinden Osmanlı Türkçesine geçiş dönemi özellikleri taşımaktadır. Üzerinde inceleme yaptığımız 11. cilt, bir bütün olarak değerlendirildiğinde genellikle sade, anlaşılır bir dil kullanıldığı görülmektedir. Eserde, anlatımı etkileyici kılmak, anlamı pekiştirmek için çeşitli söz oyunlarına, deyimlere sıkça başvurulmuştur. Süleymân-nâme’nin ciltlerinde sıkça görülen deyimler, atasözleri, ikilemeler gibi kalıplaşmış yapılar, birleşik fiiller, ses ve söz tekrarları ile anlatıma, akıcılık, zenginlik, derinlik katan söz birlikleri olmuştur. 11. ciltte de akıcılığı sahip olduğu zengin söz varlığı sağlamaktadır. Bunların başında filler gelmektedir. Özellikle birleşik fiillerin söz diziminde fiil sayısına önemli ölçüde katkısı olmuştur.

Anahtar Kelimeler: