Osmanlı döneminde bir yerleşime şehir denebilmesinin şartlarından biri de “ticarethanelerdir”. Şehirlerdeki pazaryerleri, hanlar, çarşılar ve bedestenler gibi ticaret yapıları, ekonomik canlılık getirerek şehir gelişimine olumlu yönde katkı sağlarlar. Çankırı, Osmanlı döneminde ana yol güzergâhları üstünde bulunmaması nedeniyle, fazla uğrak noktası olamamıştır. Bu olumsuzluğa rağmen, özellikle şehir ve civar halkın ihtiyaçlarına karşılık verebilecek nitelikte ticaret yapılarına sahipti. Gerek 16. yüzyıla tarihlenen tahrir defterlerinden, gerekse 19. yüzyılda şehre gelen seyyahlardan şehrin kendine ve civara yetecek ticarethanesinin varlığından haberdar olmaktayız. 1903 tarihli son salnamede 5 hanın varlığından bahsedilmektedir. Maalesef bu ticarethanelerden yalnızca konumuz olan üç yapı, günümüze harap vaziyette gelebilmiştir. Çalışmamızda, ikisi şehir-içi han, biri depo binası olarak inşa edilmiş üç yapının mimari özellikleri ayrıntılı biçimde tanıtılmıştır. Yayınlarda geçen Geç Osmanlı dönemine ait örneklerle benzerlikleri ve farkları karşılaştırılarak değerlendirilmiş ve bu eserler arasındaki yerleri ortaya konulmuştur. Sonuçta, konumuz olan iki hanın tek avlulu, üç katlı ve revaklı plan şemaları, avlu, kat ve mekân düzenlemeleri ile 15. yüzyıldan beri şehir-içi hanlarda görülen uygulamaların, devamı niteliğinde, geç dönemde bile tercih edilen şemalar oldukları belirlenmiştir. Depo binası ise, cephe düzenlemesiyle, 19. yüzyıl kamu yapılarının cephelerinde görülen bazı ayrıntıların, taşradaki küçük bir yapıda bile uygulama alanı bulduğunu göstermektedir. Bu eserlerin şehrin sosyo-ekonomik durumuna ışık tutan yapılar olması bağlamında restore edilerek korunmaları hususunu önemle vurgulamak çalışmamızın asıl amacıdır.
One of the conditions for a town to be settled in the Ottoman era is the “trade houses”. Trade structures in cities, such as markets, houses, squares and beds, bring economic vitality and contribute positively to the development of the city. There was no way to go, because there was no way to go, because there was no way to go, because there was no way to go. Despite this negativity, it had trade structures that could
Dergi Türü : Uluslararası
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|