Abstract:

Muhafazakâr düşünce temelde 1739 Fransız Devrimine karşı bir reaksiyon olarak ortaya çıkmıştır. Böylece Avrupa’da XVII. yüzyıldan itibaren başlayan toplumsal, sosyal, kültürel ve ekonomik değişimler karşısında bir yeni yol arayı- şının ifadesidir. Muhafazakâr düşünce, Batı’da İngiliz düşünür Edmund Burke önderliğinde gelişmiştir. Burke, o zaman kadar yerleşik olan yapının Fransız Devrimi tarafından tamamen ortadan kaldırılmasına tepki duymuştur. Bununla beraber, Liberalizm düşüncesinin de İngiltere için bir tehlike olduğuna inanmış- tr. Burke ve daha sonra onun düşüncelerinden etkilenen muhafazakar düşünce temsilcileri, mevcut yapıların tamamen ortadan kaldırılması yerine evrimci bir yaklaşımla dönüştürülmesi taraftarıdırlar. Bunun yanında Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyet döneminde muhafazakâr düşünce “modernin ötekisi” olarak tanımlanmıştır. Bu yönüyle muhafazakâr düşünce Türk toplumunda son yıllara kadar bir gericilik-ilericilik yaklaşımı çerçevesinde tartışma konusu yapılmıştır. Bu da muhafazakâr düşüncenin Türk toplumu açısında bir ideoloji olarak geli- şiminden çok bir tutum olarak gelişimini beslemiştir. Bu yönüyle muhafazakâr düşünce gerek Osmanlı’da gerekse Cumhuriyet sonrasında tarihini, dinini, geleneğini, milletini tanıyan nesiller yaratma endişesi etrafında gelişmiştir. Doğu toplumları açısından da gelişmişliğin yakalanması noktasında geleneksel ve kültürel değerlerin korunmasının hayat önem taşıdığına inanılmaktadır.

Keywords: