Özet:

Küreselleşme siyasi, ekonomik, kültürel ve sosyal birçok yönü içinde barındıran bir terimdir. Farklı başlıklar ve etkileşimler altında değişimi ifade etmek için kullanılmaktadır. Yeni dünya düzeni içerisinde ülkeler tarafından ayak uydurulması gerekli olan bu değişim küreselleşmeye olan ihtiyacın artmasına neden olmaktadır. Teknolojik gelişmeler yenilikçi fikirlerin, yeni üretim tekniklerinin ülkeler arasındaki entegrasyonuna yardımcı olmaktadır. Bunun sonucunda dünya üzerinde yeni küresel ekonomik ve sosyal yapılar ortaya çıkmaktadır. Küreselleşme toplumlar arasında bağlantılar kurulmasına, işgücü, sermaye ve piyasa yapılarının uluslararası bir boyuta ulaşmasına neden olmaktadır. Toplumların sahip olduğu değer yargıları ve özellikleri küreselleşmeyle birbiriyle uyum sağlayabilmekte ve ülkeler arasındaki sosyal etkileşimin gelişmesine katkı sağlayabilmektedir. Bu çalışmada karbondioksit salınımı, dış ticaret, enerji, enflasyon, politik istikrar ve yerel kredilerin küreselleşme üzerindeki etkisi kırılgan beşli ülkeleri için 2000-2017 döneminde panel veri analizi ile test edilmiştir. Analiz kapsamında küreselleşmenin finansal, çevresel, siyasal ve ekonomik boyutu ele alınmıştır. Saklı eş bütünleşme testi ile negatif ve pozitif şoklar arasında nedensellik testleri yapılmıştır. Sonuçlara göre, kırılgan beşli ülkelerinde küreselleşme ile Co2, enflasyon, dış ticaret, yerel krediler, politik istikrarlılık ve enerji değişkenlerinin hem pozitif şokları arasında hem de negatif şokları arasında uzun dönemli bir ilişki olduğu görülmüştür. Ayrıca negatif şoklar arasında nedensellik sonucunda küreselleşme ile Co2 değişkenleri arasında ve küreselleşme ile dış ticaret değişkenleri arasında çift yönlü nedensellik, enflasyondan küreselleşmeye doğru, küreselleşmeden yerel krediler, politik istikrarlılık ve enerjiye doğru ise tek yönlü nedensellik; pozitif şoklar arasında yapılan nedensellik sonucunda küresellik ile yerel kredi değişkenleri arasında çift yönlü nedensellik, Co2, enflasyon ve enerji değişkenlerinden küreselliğe doğru ve küresellikten politik istikrarlılığa doğru tek yönlü nedensellik bulgusuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: