Abstract:

Bu çalışmanın amacı, Ömer Seyfettin’in Herkesin İçtiği Su başlıklı öyküsünde kullanılan deyimleri saptamak için çözümlemek ve Türkçe deyimlerin İngilizce hedef metne çevrilmesinde kullanılan deyim çevirisi stratejilerini bulmaktır. Öyküde, 11 söylemde toplam 12 deyim saptanmıştır. Çeviri değerlendirmesinde, Baker (1992) tarafından öne sürülen deyim çevirisi stratejileri kullanılmıştır. Çeviri değerlendirmesi sonucunda, çevirmenin kaynak metindeki Türkçe deyimleri hedef metin dili olan İngilizceye çevirirken beş söylemde (%41.67) ‘açımlama’ stratejisi; üç söylemde (%25) ‘benzer anlamda bir deyim kullanma’ stratejisi; iki söylemde (%16.67) ‘benzer anlamda ancak farklı yapıda deyim kullanma’ stratejisi; bir söylemde (%8.33) ise ‘çıkarma yoluyla çevirme’ stratejisi kullandığı bulunmuştur. Saptanan 12 deyimden bir tanesinin çevirisi ise herhangibir stratejiye dahil edilememiştir çünkü çevirmen bu deyimin geçtiği söylemi tamamen erek metinden çıkarmıştır. Bu durum, ‘çıkarma yoluyla çeviri’ olarak düşünülmemektedir çünkü sadece deyim değil, tüm anlam birimi erek metinden çıkarılmıştır. Bu çalışmada elde edilen bulgular, ilişkili alanyazındaki diğer çalışmaların bulguları ile karşılaştırılmış ve çalışmamızın bulgularının diğer çalışmalar tarafından desteklendiği görülmüştür. Bir yazın çevirmeni, deyim çevirisi stratejilerinin bilincinde olduğunda, zaten söz oyunlarıyla ve deyimler gibi kültüre özgü ifadelerle bürünmüş olan bir edebi metnin çevirisinde çaresiz hissetmeyebilir ve bir deyimi erek dilin kültürüne nasıl çevirebileceği konusunda bilinçli kararlar alabilir. Bu deyim çevirisi stratejileri, yazın çevirmenleri için önemli zorluklardan birini aşmada yararlı araçlar olabilirler.

Keywords: