Abstract:

İletişim ve enformasyon teknolojilerinin gelişerek insan hayatını egemenliği altına alması sonucu oluşan bilgi fazlalığı, veri yığını yoğunluğu karşısında yaşamını daha kolay sürdürebilmek için insana gerekli olan onun enformasyona ulaşmada, elde etmede, kazanmada, ayrıştırmada, kullanılabilir kılmada, doğrulamada yani sağlıklı bir şekilde sahip olmada kullanacağı doğru yöntem ve becerilerdir. Her şeyin veri olarak tanımlanması insanların veri aktarıcılar, depolayıcılar, okuyucular sayesinde hızlı bir veri iletişimine olanak sağlamakla beraber bunun yanında büyük bir veri yığınıyla karşı karşıya kalmasına da sebep olmaktadır. Günümüzde veri yığınlarının anlamlandırılması çabaları popüler medyada, iş hayatında, bilgisayar biliminde sürmektedir. Wired dergisinin “Petabyte Çağı” olarak adlandırdığı bu durum, büyük miktarda verinin anlamlandırılmasının başarılmasıyla beraber bilimi, tıpı, iş hayatını ve teknolojiyi temel sorulara cevap bulunmasını sağlayarak değiştirme potansiyeline sahip olduğunu hali hazırda göstermiş durumdadır. Bu çalışmada enformasyonu anlamlandırma konusundaki bazı görüş ayrılıklarını giderici görüşler derlenmiş ve kuramsal bir yapı çerçevesinde tutarlı bir düzene oturtulmaya çalışılmıştır. Enformasyonun sağlıklı edinimi konusunda ortak çalışacak veri bilimi, bilgisayar bilimi, istatistik, grafik tasarım gibi alanların aynı zamanda ortak terminoloji üzerinde de uzlaşı sağlamasının gerekliliği üzerine kavramın tam olarak neyi temsil ettiği üzerine birtakım açıklamalar sıralanmaktadır. Enformasyonun bilgi ile eş anlamlı olarak kullanıldığı bazı çalışmalara işaret edilen çalışmada bu kullanımın neden yanlış olduğu ile ilgili açıklamalarda bulunulmaktadır. Özellikle bilgi toplumu, bilişim toplumu, bilgilendirme tasarımı gibi kullanımların ortak kabul gören bir kuramsal yaklaşım ile çeliştiği vurgulanmaktadır, “Vebb Hiyerarşisi” olarak bilinen bu kuramsal yaklaşımın detaylandırıldığı makalede akademik pek çok çalışmadan örnekler verilmektedir. Mizenformasyon ve dezenformasyon kavramlarına da değinilen çalışmada, enformasyonun varlığının iyi biçimlendirilmiş bir veri olarak da çeşitlilik arz edebileceği vurgulanmaktadır. Enformasyonun doğruluğu, yanlışlığı veya bu yanlışlığın kasıtlı mı kasıtsız mı olduğu gibi sorular da cevaplandırılmaya çalışılmıştır.

Keywords: