Özet:

Ütopyalar insanların daha iyi ve daha adil bir düzen içinde yaşama isteğinden doğmuştur. Platon Devlet, Thomas More Ütopya, Campanella Güneş Ülkesi ve Bacon Yeni Atlantis adlı eserlerinde, yaşadıkları toplumlardaki çelişkili yanları tespit etmişler ve ideal toplumları tasarlamışlardır. 19. yüzyılda toplumlarda yaşanan sosyal, siyasal ve ekonomik değişimler nedeniyle ütopyalar muhalif bir söyleme sahip karşı-ütopyalara dönüşmüştür. Tarih boyunca, kendini güvende hissedebileceği, mutlu ve adil bir ortamda yaşayabileceği düzenleri özleyen insan, umutsuzluğa düştüğü anlarda bile, kendini sınırlayan duvarları aşma umudunu hiç kaybetmemiştir. Kusursuz bir toplumu ya da ideal bir devleti betimleyen ütopya kavramı, insanoğlunun en derin arzularının, en soylu düşlerinin ve en yüksek özlemlerinin gerçekleştiği hayali bir toplum olarak anlam bulmaktadır. II. Dünya savaşının getirdiği değişimler, totaliter rejimlerin baskısı sonucu ütopyanın bir eleştirisi olarak ortaya çıkan distopik anlatılar kaleme alınmıştır. Distopik anlatıların önemlileri arasında yer alan Aldous Huxley’in Cesur Yeni Dünya anlatısı da normalleştirilen, sürü haline getirilen, toplumsal sınıflara ayrılan bir sistem eleştirisini içerir. Çalışmanın asıl konusu kimliksizleştirme, bireyselliğin yok edilme politikası, Biz, Ben, 1984, gibi anlatılardan sonra kaleme alınan Huxley’in Cesur Yeni Dünya anlatısına da ilham kaynağı olmuştur. Bu yazarlar yaşadıkları dönemlerdeki sorunları gözlemleyip, belirleyip sonrasında oluşabilecek tehlikelere karşı insanları uyarmak istemişlerdir. Karşı-ütopyan bilimkurgular, yaşadıkları toplumdaki geleceğe dönük çelişkileri tespit edebilmişler, sadece roman olmanın dışında, birer toplum eleştirisi olarak, toplumsal ve siyasal yaşamdaki olumsuzlukları eleştirmişlerdir.

Anahtar Kelimeler: