Abstract:

Akademik çalışmalarda her bilim dalının kendine özgü kavram setini kullanması zaruridir. Zira elde edilen verilerin anlamlandırılması ve aktarılması bilim dallarının kendi kavramlarıyla mümkündür. Dolayısıyla kavramların anlamları ve kullanımları ile ilgili çalışmalar yapmak önemli görülebilir. Medya sosyolojisi de bir alt bilim dalıdır ve kendine özgü kavram setleri mevcuttur. Medya sosyolojisi medya araçlarının toplumsal yaşamdaki konumu ile ilgili çalışmalar gerçekleştiren bir alandır. Medya araçlarının küresel olarak etkin araçlar oldukları kabul edilmektedir. Zira bireylerin yaşamlarının her aşamasında medya araçlarının onlara eşlik ettiği görülmektedir. Bu çerçevede düşünüldüğünde yasama, yürütme, yargıdan sonra belirli bir yaptırıma içkin olan medya araçlarının etkisinin kaçınılmazlığı daha anlaşılır olacaktır. Medyanın tarihsel süreci göz önünde bulundurulduğunda birçok grubun ve özellikle şirketlerin ve devlet yöneticilerin medya araçlarına sahip olma ve onları kontrol edebilme arzusuna sahip olduklarını söylemek yanlış olmayacaktır. Zira dünya için önemli olan birçok başat meselede dahi, medyanın mutlaka varlığını gösterdiği ya da hissettirdiği ortadadır. Örneğin, İkinci Dünya Savaşı’nın devam ettiği yıllarda radyo istasyonlarının etkisinin birçok ülke tarafından bilindiği ve kabul edildiği söylenebilir. Çalışma medyanın kendisinin bir yönetim şekline benzetildiği ve bu durumu “medyatokrasi” kavramı ile açıkladığını aktarmayı hedeflemektedir. Türkçe kaynaklarda yeterince kullanılmayan kavramın, kullanımını artırmayı amaçlamaktadır. Çalışmada, “medyatokrasi” kavramı sosyolojik olarak irdelenmiştir. Çok yeni bir kavram olan “medyatokrasi” hakkında yapılan çalışmalar oldukça sınırlıdır. Öyle ki, “medyakrasi” vb. pek çok kavramla karıştırıldığı yapılan literatür taramasında saptanmıştır. Dolayısıyla çalışma, kavramın temel anlamı, kullanıldığı alanlar ve güncel örnekler ile teorik olarak oluşturulmuştur. Literatüre yeni girmiş bir kavramın anlamını netleştirmek ve bilimsel olarak kullanımına katkı sağlamak adına önemli bir çalışma olarak değerlendirilebilir.

Keywords: