Abstract:

Atasözleri, milletlerin felsefesinin, dünyaya bakış tarzlarının yansıması, kısacası milli hazinenin en saf ve öz bir biçimde gelecek nesillere aktarmak üzere oluşturulmuş dil malzemesi, aynı zamanda sözlü edebiyatın önemli bir türüdür. Hikâye ise modern zamanların, bireyleri ve toplumu ifade etmekte yazarların kullandığı en etkili yollardan biridir. Yazar Tölögön Kasımbekov’un Bozkurt hikâyesi ise atasözleri temel alınarak sembolik anlatım tarzıyla yazılmış bir hikâyedir. Bu hikâyeyi önemli kılan özellik ise hem gerçek manada insanoğlu ile kurtların mücadelesini hem de alegorik olarak sistem eleştirisini bir arada başarı ile sunabilmiş olmasıdır. Bir başka önemli husus ise yazarın atasözlerine olan hâkimiyetini başka bir edebi tür olan hikâye türüne güzel bir şekilde aksettirebilmesidir. Dolayısıyla çalışmamıza konu olan hikâye metinlerarası yöntemin başarıyla uygulandığı bir eserdir. Bozkurt adlı hikâye Kırgız Türkçesinde yazılmıştır. Bu nedenle, metni çözümlemede kullanılan atasözleri öncelikle Kırgız atasözlerinden seçilmiştir. Hikâyeyi incelerken olay örgüsü içinde olay halkalarıyla örtüşen Kırgız atasözü bulunmadığı durumlarda Anadolu sahası atasözlerinden ve diğer Türk lehçelerinin atasözlerinden faydalanılmıştır. Aynı zamanda hikâyenin unsurlarından olan zaman, mekân ve şahıs kadrosu incelenirken de Türk dünyasında kurda dair söylenen atasözleri kullanılmıştır. Bozkurt hikâyesi temel olarak Kırgız edebiyatında başka örneklerine de rastlanan Sovyet rejiminin uyguladığı asimilasyon politikasına dikkat çekmektedir. Ancak bunu propagandif bir üslupla değil sözlü kültürden gelen alegorik ifadelerle yapmaktadır.

Keywords: