Özet:

Beden eğitimi dersi, özellikle 19. yüzyıl içerisinde okullarda gelişim göstermeye başlamış ve genel olarak devletlerin ayrı bir önem verdiği derslerden birisi olagelmiştir. Beden eğitimi dersi; Osmanlı Devleti’nde terbiyei bedeniye, cimnastik, beden terbiyesi şeklinde adlandırılırken; Cumhuriyet Türkiye’sinde ise jimnastik ve beden eğitimi olarak isimlendirilmiştir. Osmanlı Devleti’nde daha ziyade bilimsellikten uzak, doğrudan bedensel gelişime, güce vurgu yaparak gelişen beden eğitimi dersi; Cumhuriyet Türkiye’sinde de aynı işleve sahip olarak ortaya çıkmıştır. Özellikle Cumhuriyet dönemiyle birlikte cimnastik olarak adlandırılan ve doğrudan jimnastik talimlerinin yapıldığı beden eğitimi dersi, bu bağlamda doğrudan bir şekilde fiziki gelişime vurgu yapmıştır. Bunun bir sonucu olarak da özellikle Cumhuriyet’in ilk yıllarında, bu ders sayesinde bireylerin bedensel olarak daha da gelişmiş olduklarını; ilerleyen yıllarda ise cimnastik dersinin bu görevini yitirdiğini görürüz. Beden eğitimi dersinin haftalık ders sayısının az olması, bu gelişimin önüne bir set çekmiştir. Zira haftada 1-2 saat arasında verilen beden eğitimi dersleri, spordan beklenen gürbüz ve yavuz evlatlar yaratma projesini yerine getirememiş ve doğrudan bir şekilde öğrencilerin boş zaman değerlendirme faaliyetlerinden birisi olarak gelişim göstermiştir. Bu çalışmanın amacı, Osmanlı Devleti’nin son dönemleri ve Cumhuriyet Türkiye’sinin ilk yıllarındaki beden eğitimi dersleri hakkında bilgi vermek, bu derslerin genel olarak amaçlarını ortaya koymak ve Osmanlı Devleti ile Cumhuriyet Türkiye’sindeki beden eğitimi derslerinin bir karşılaştırmasını yaparak bir sonuca ulaşmaktır.

Anahtar Kelimeler: