Özet:

Anadolu’nun merkezindeki Konya, türküleriyle de bu coğrafyanın aynası olmuştur. Anadolu insanını yaşantısını, kültürünü türkülerin dili ile aktarmıştır. Türkülerin konularının sınıflandırılması halkın gelenek, eğlence, inanış gibi birçok konuda derinlemesine bilginin tasnifini kolaylaştıracaktır. Bu araştırmada türkü konularının sınıflandırılmasına dair çalışmalar ele alınmıştır. Çalışmaların ortak noktaları tespit edildikten sonra, temelde bir fikir bütünlüğüne varılamadığı vurgulanmıştır. Araştırmada, örneklemi oluşturan 300 adet yerel Konya türküsü toplanmış ve konularına göre tasnif edilmiştir. Ortaya çıkan bulgular doğrultusunda diğer çalışmalardan farklı tipte olan 5 türkü konusu tespit edilmiştir. Bunlar sırasıyla, 1.Eğlence konulu, 2.Kadın konulu (a.eğlence, b.cinsel), 3.Konu birliği olmayan, 4.İlahi aşk konulu, 5. Kadın Ağzından Erkek konulu (a.eğlence, b.cinsel) gibi türkü konularıdır. Bu 5 türkü konusuna ait örnek güfteler sunulmasına müteakip, Konya Türkülerinin farklı karakterlere sahip olma nedenleri tartışılmıştır. Bu karakterlerin oluşumunda coğrafi konum, eğlence kültürü, dini itikatlar ve toplumsal yargılar gibi faktörler vurgulanmıştır. Bu çalışmanın dışında yapılan, Türkülerin güftelerine ait çalışmaların, geneli itibari ile TRT repertuarına dayalı olmasından dolayı, bazı eksiklikleri olduğu belirlenmiştir. TRT repertuarına ait yayınların 1950’lilerin öncesindeki kıymetli derleme çalışmalarına dayandığı bilinmektedir. Lakin o dönem ait yapılan çalışmalarda yerel ağızlar ve edep dışı sözcüklerin tasnif dışı bırakılması türkülerin özünün de tam sergilenememesine neden olmuştur. Halk biliminin önemli bir hanesi olan türküler, halkın dilindeki haliyle yansıtılmalıdır.

Anahtar Kelimeler: