Özet:

Özet Bu çalışmamızda İslamiyet öncesi Türk kültür tarihinde cenaze ve defin törenleri sırasında uygulanan gelenekleri ve bu geleneklerin ardında yatan gerekçeleri anlamağa ve göstermeğe çalıştık. Türkler en eski dönemlerden itibaren, ruhun ölümsüzlüğüne inanmaktaydı. Ölen insanların ikinci bir hayata başlayacağına ve orada da bu dünyadakine benzer bir hayat yaşayacaklarına dair inanış mevcuttu. Yine bu inancın bir sonucu olarak, ölüler bir takım kıymetli yada günlük hayatta lüzum duyulan malzemelerle defnedilmekteydi. Ölen insanların naaşları ilk once çadırlarında tutuluyor, ilk ritüeller bu çadır çevresinde gerçekleştiriliyor ve defnedildikleri Kurganlarda bu çadırlara benzetiliyordu. Türkler, sevdiklerinin ölümünden ötürü büyük üzüntü duymuşlar, matem ve yas alameti olarak saçlarını kazıma, yüzlerini bıçakla yaralama ve yüksek sesle ağlama gibi bir takım uygulamalar icra etmişlerdir. Cenaze ve defin törenlerinde, cenaze çadırı veya mezar etrafında atlarıyla koşmak geleneği bir takım kozmik anlamlar içermekteydi. Türkler ikinci hayatlarında da at’ları olmadan bir yaşamın mümkün olmadığını düşünmüşlerdir. Cennet yolculuğu yapan Türkler kendileri için kurban edilen atlar sayesinde diğer ölüleri geçmekte ve cennete daha kolay ulaşmaktaydılar. Ölen insanların ruhunu teskin etmek ve kudretli şahısların manevi güçlerinden istifade etmek düşüncesi “ölü aşı” geleneğinin uygulanmasındaki sebeplerdendir. Savaşcı bir millet olan Türkler hayatta iken öldürdükleri düşmanlarının öbür hayatta kendilerine hizmet edeceğine inamaktaydılar. Bu anlayıştan ötürü ölen insanların mezarlarına öldürdüğü düşmanlarını temsil eden balballar dikilmekteydi.

Anahtar Kelimeler: