Abstract:

Yunan uygarlığında ve Avrasya'da kurulan uygarlıklarda köleliğin müesseseleştiği görülmektedir. Köleleştirme sebepleri ve kölelere yapılan uygulamalar farklı olsa da köleler hemen hemen tüm iş kollarında ağır koşullarda çalışmıştır. İlk Çağ'da tarım, hayvancılık, beden gücüne dayanan zanaatlar ve denizcilikte kol gücüne duyulan ihtiyacın, köleliğin bir olgu olarak ortaya çıkmasına etki ettiği söylenebilir. Aristoteles de Atina'nın ekonomik koşullarını göz önünde bulundurarak köleliği değerlendirmiştir. Diğer uygarlıklarda olduğu gibi Yunanlılarda da kölelerin özgürlüğe kavuştukları görülmektedir. Aristoteles vasiyetinde kölelerine mirastan pay ayrılmasını ve bazı kölelerin ise özgürlüğe kavuşturulmalarını varislerine tavsiye etmektedir. Aristoteles, kölelik olgusuna duyarsız kalmamış ve felsefi bakış açısıyla konuyu ele almıştır. Onun kölelik hakkındaki düşünceleri, içerisinde yaşadığı toplumun değer yargılarını yansıtmaktadır. O, köleliği doğal ve hukuki olmak üzere ikiye ayırır ve felsefi olarak temellendirmeye çalışır. Ona göre zihinsel yetileri yetersiz olan ya da zihinsel yetilerini tam olarak kullanamayanlar doğal olarak köledir. Böylece bu durumda olan insanların köleliğini haklı bir uygulama olarak sunmuştur. Hukuki olarak uygulanmakta olan kölelikte ise tamamen çifte standart ortaya koymuştur. Yunanlar dışında kalan milletlerin bir savaş sonucu hukuki olarak köleleştirilebileceğini kabul ederken Yunanların köleleştirilemeyeceğini iddia etmektedir. Aristoteles, Yunanların dışındaki milletlerin savaş sonucunda köleleştirilebileceğini kabul ederek Yunan site devletlerinin dış kaynaklı kölelik anlayışlarını haklı çıkarmaktadır. Onun bu yaklaşımı evrensel insan doğasına aykırıdır.

Keywords: