Abstract:

Toplumsal yapının en önemli dinamiği, ahlak yapısıdır. Bu ahlaki yapı; eğitimin toplumsal bir görevi olarak resmi ve örtük şekilde programlarda yer almaktadır. Türkiye’de 2004-2005 öğretim yılından itibaren eğitimde temel felsefe yapılandırmacılık olmuştur. Yapılandırmacılık, pragmatizme dayanmakta olup ampirizm ve idealizmin birleşiminden bireyi ön plana çıkaran ve bilgiyi, doğruyu ve hakikati deneyime dayandırmaktadır. Pragmatizm; bireyi bilginin, doğrunun ve gerçeğin temeline alırken aslında öznelliği de odak noktası olarak görmektedir. Ahlak öğretisindeyse bireyin haz anlayışını ön plana çıkarmaktadır. Haz anlayışı temel olarak yarar görüşü dayanmaktadır. Ahlaki bir davranışın iyi ya da kötü olması bireye verdiği hazdan yani davranışın sonucundaki yarara göre ele alınmaktadır. Özetle; davranışların sonucuna göre, bir davranışın iyi veya kötü kabul edilebileceği ve bu sonucun birey için yararlı olması gerektiği görüşünü savunur. Ancak pragmatist filozoflar her ne kadar davranışın sonucunda yarar kavramını ele alsa da bu kavramla ilgili farklı görüşler belirtmişlerdir. Hobbes, insanın değeri ve ahlaki değerleri açıklarken, Locke eylemin bireye yarar ve zararını vurgulamaktadır. Hume ise, eylemin faydasının farkına varmak gerektiğini belirtirken, Hume’dan etkilenen Kant ise ödev ahlakına dayalı görüşler ortaya koyar. Pragmatizmin asıl ahlak ilkesini Bentham ve Mill ortaya koymuştur. Sonuç olarak, pragmatizmin ahlak anlayışı, Türk toplum yapısına uygun olduğu söylenemez. Yapılan değerlendirmeler ışığında, yapılandırmacılığın Türk toplum yapısına uygun olmadığı ve eğitim sisteminde Türk toplum yapısında uygun felsefe ile ele alınarak yeniden düzenlenmesi gerektiği önerilmektedir.

Keywords: