Özet:

Folklorik kıyafetli yapma bebekler, el yapımı ya da hazır plastik bebeklere geleneksel giysilerin giydirilmesi ile oluşturulan kültür ürünleridir. Türkiye’de yerel yönetimlerin desteği ya da kişisel girişimlerle farklı malzemeler kullanılarak çeşitli yöresel giysilerle giydirilen “folklorik kıyafetli yapma bebekler” yapılmaktadır. Bebeklerin kıyafetleri, Anadolu insanının giyim tarzına ait yöresel kumaşlar kullanılarak ve aslına sadık kalınarak oluşturulmaktadır. Bu bebekler yapıldıkları malzemenin veya yapıldığı yörenin adı ile adlandırılırlar. Folklorik kıyafetli yapma bebekler üzerinde Anadolu kadınının geleneksel giysileri olan göynek, şalvar, cepken, yelek, üçetek, entari, bindallı, kuşak, önlük ve bunları tamamlayan, farklılıklar gösteren başlıklar yer almaktadır. Türk kültürünün en gösterişli dallarından birisi olan Folklorik kıyafetler; Anadolu insanının kültürü, yaşayışı, sosyal durumu ve sanatı hakkında bilgi veren en önemli somut ürünlerdir. Günümüzde halk oyunlarında, kına gecelerinde ve bazı köylerde belli yaş gurubunun giydiği bu kıyafetlerin orijinal örnekleri zamanla yok olmaktadır. Bu giysilerin korunmasında etnoğrafya müzelerine ve araştırmacılara çok iş düşmektedir. Bununla birlikte kıyafetler, farklı kullanım alanları yaratılarak yeni nesile tanıtılmalı ve sevdirilmelidir. “Folklorik Kıyafetli Yapma Bebekler” söz konusu farklı kullanım alanlarına güzel bir örnektir. Zira “Folklorik Kıyafetli Yapma Bebekler”; geçmişle gelecek arasında köprü oluşturması, turistik eşya olma özelliği ile kültür alışverişine katkısı, yöre insanına ekonomik kazanç sağlaması gibi pek çok yönden önem taşımaktadır. Makalemizde Türkiye’nin çeşitli yörelerinde yeni bir kültür ürünü olarak meydana getirilen “Folklorik Kıyafetli Yapma Bebekler”in tanıtılması amaçlanmıştır. Folklorik kıyafetli kitre bebek, Türkiye’nin geleneksel bebeği Elif, Kayseri Soğanlı bebeği, Adıyaman Besi bebeği, Muğla Çomakdağ bez bebekleri, Yöresel kıyafetli taş bebekler, Ardahan Damal bebeği, Bursa Keles bebeği, Kars Kağızman bebeği ve Kastamonu Azdavay bebeği olmak üzere farklı yörelerde yapılan on bebek çeşidi ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler: