Özet:

XVI. yüzyılın önemli devlet adamlarından biri olan Celalzâde Mustafa Çelebi, aynı zamanda bir tarihçidir. Tarih, din, edebiyat ve hukuk alanında eserler yazmış olan müellifin eserlerinden birisi de Rodos’un fethini konu alan fetihnâmesidir. Toplam yedi nüshası bulunan eser, dil ve anlatım bakımından iki gruba ayrılmaktadır. Birinci grup daha sade bir dille ve sefer esnasında kaleme alınmıştır. İkinci grup ise sonraki bir tarihte ve daha sanatlı bir dille yazılmıştır. Bu mensur eserinde Celalzâde girizgah, seferin sebebi, sefer için yapılan hazırlıklar, donanmanın harekete geçmesi, padişahın Rodos’a hareket etmesi, muhasara esnasında alınan diğer yerlerin fethi, Dulkadirli Ali Bey’in isyan etmesi, Rodos Adası ve Kalesini tasvir, kuşatma esnasında şehit düşen askerlerin tavsifi ve Rodos’un fethine düşülen tarihler hususunda toplam 108 beyitlik manzumelere yer vermiştir. Rodos Fetihnamesi’nin özellikle ikinci grubunu oluşturan nüshalarda Celalzade’nin, edebî maharetini yansıtma arzusunu görmek mümkündür. Olayların anlatımında, yer ve kişilerin tasvirini konu alan mensur kısımlarda adeta şiirimsi bir üslup kullanan müellif, eserinde sık sık değişik uzunluktaki manzum parçalara da yer vermiştir. Bir tarihi olayı konu almasına rağmen, müellifinin güçlü kalemi ve edebî yeteneğini yansıtması bakımından Rodos Fetihnamesi sadece bir tarihî eser değil, aynı zamanda bir edebî eser özelliği de taşımaktadır. Dolayısıyla Rodos Fetihnamesi, konu aldığı olay hakkında verdiği ayrıntılı bilgi ile tarihçilerin, dil ve üslubuyla da edebiyat tarihi araştırmacılarının ilgisini hak edecek bir eserdir.

Anahtar Kelimeler: