Özet:

Cemil Kavukçu, son dönem Türk edebiyatının öykü ve romanlarıyla dikkat çeken yazarlarından biridir. Daha çok öyküleriyle tanınan Kavukçu, yaşadıklarını eserlerine yansıtan akıcı ve samimi bir üsluba sahiptir. Onun öyküleri, Türk öykücülüğünün bir sentezi gibidir. Küçük yaştan itibaren resme ve edebiyata ilgi duyan yazar, ancak olgunluk döneminde eserlerini yayımlamaya başlar. O, öykü ve romanlarında, çevresiyle uyum sağlamakta zorlanan, hayata tutunamayan taşralı bireyin sorunlarını ele alır. Kavukçu, ilk romanı Dönüş’ü 1998 yılında yayımlar. Romanda bir kasaba çocuğu olan Vedat’ın geçirdiği sarsıntı ve sorunlar ele alınır. İkinci romanıSuda Bulanık Oyunlar (2004) ilk romanından altı yıl sonra okurla buluşur. O, ilk romanında olduğu gibi bu romanında da taşralı bir gencin üniversitesi öğrencisi olarak büyük kent macerasını anlatır.Kavukçu’nun değerlendirmeye çalıştığımızGamba (2006)romanı da, iş ve özel hayatları çalkantılı ve gelecekleri belirsiz olan bireylerin hayal kırıklıklarından söz eder. Romanda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığında çalışan üç mühendis arkadaş “Güney” sahillerine bisiklet turuna çıkar. Tur fikri, yeni emekli olan Asım Eray’dan gelir. Onun ifadesiyle bu tur, bir “arınma ve özgürlük” turudur. Bisiklet turunda Asım Eray’ın çocukluğundan beri gördüğü kâbus peşini bırakmaz. O, bu kâbusa “Gamba” adını verir. Ona göre Gamba topuklarına kadar siyah paltosu olan, ince uzun biridir. Gözleri kocaman, bakışları delicidir. Burnu yoktur. Kartalınkini andıran kocaman bir gagası vardır. Bisiklet turunda başlangıçta işler planlandığı gibi gider. Fakat bir süre sonra Ankara’dan gelen telefonlar turun seyrini değiştirir. Tura katılan Asım Eray ve Turgay Ankara’ya dönme kararı alırlar. Cevat ise tura arkadaşı Nurbay’la devam eder. Cemil Kavukçu, roman kişilerini doğal yönleriyle anlatır. Onların davranışlarına yansımış düşüncelerini olayların akışı içinde dile getirir. Roman kişilerinin hemen hepsi, olumsuz çevre ve şartların etkisinde kalan, çıkış yolu bulmakta zorlanan, kendilerini olayların akışına bırakanlardır. Onlar, mücadeleci olmadıkları için kendilerine sığınacak liman olarak arkadaş çevresini seçerler. Bu kişiler, sorunlardan kurtuluş çaresi olarak alkolden medet umarlar. İçlerinde, model olabilecek, fikir ve davranışlarıyla arkadaşlarını yönlendirebilecek bir birey yoktur. Kendileri, olaylara müdahale etmek yerine seyirci kalırlar. Roman kişileri, olayların gelişim sürecine göre zaman zaman kaçış eğilimine de girerler. Onların ortak özelliklerinden biri de taşralı oluşlarıdır. Gamba romanında, sosyokültürel hayatımızla ilgili pek çok sorun gündeme gelir. Türk toplumunun bin dokuz yüz seksen sonrası büyük dönüşüm geçirmesi, bireyin hayatında önemli değişimlere yol açar. Bu dönemde, siyaset insanları daha az meşgul etmeye başlar, bunun yerine ekonomik anlayış ön plana çıkar. Seksenli yıllarda şehre göç biraz daha ivme kazanır. Romanda bu dönemle ilgili eğitim, iş yaşamı ve ikili ilişkilerle ilgili pek çok ipucu görülür. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Anadolu’nun pek çok yerinde yapmakta olduğu etüt ve saha çalışmaları eleştirilir. Bu çalışmalarda devletin kaynakları israf edilir. Plan ve programın olmayışı, kalifiye eleman eksiliği dikkat çeker. Ayrıca politize olmuş yöneticiler de kurumun gelişiminin önündeki engeldir. Ayrıca sorumluluk duygusunda yoksun pek çok mühendis de gençlere kötü örnek olur. Kendisi de bir jeoloji mühendisi olan Kavukçu, romanında bir grup mühendisin hayatını ve meslek yaşamını irdeler. Gamba romanı kurgusal da olsa bu yönüyle içinde biyografik unsurları da barındıran bir romandır. Roman kişileri, benzer anlayışın ve ortak dünya görüşünün temsilcileri niteliğindedir. Kavukçu’nun sinemaya meraklı oluşu ve sinema tekniğini iyi bilmesi, romanı senaryo tarzında yazmasına zemin hazırlar. Yazar, romanda flashback tekniği sayesinde olay örgüsünü geriye dönüşler ve ileriye sıçrayışlar biçiminde düzenler.

Anahtar Kelimeler: