Özet:

Modernitenin ortaya çıkardığı bir tür olarak kabul edilen melodram, bu nedenle modernitenin getirdiği tüm temsilleri taşır. Modernitenin kentteki görünümleri, bireyler arasındaki ilişkileri biçimlendirmesi, geleneksel ile modernlik arasındaki bocalamalar, modernliğin yüceltilmesi ama son tahlilde geleneksele dönülmesi, modern hayatın getirilerinden yararlanılırken, duygusal ilişkilerde geleneksel kadın-erkek davranışlarının bırakılmaması melodram-modernite etkileşimini farklı bağlamlarda sunarken, moderniteye yönelik eleştirilerini de dile getirmiştir. Türkiye’de “modernite” görünümlerinin, değişen siyasi konjoktüre bağlı olarak ortaya çıktığı dönem 1950’li yıllardır. Türkiye’nin çok partili hayata geçişi, tek partili dönemdeki “devletçi” siyaset anlayışının “liberalizme” evrilmesi, batının kültürel değerlerini görece cazip hale getirmiştir. Melodramlarda sıklıkla işlenen bu cazibe, filmlerde, çoğunlukla günlük görgü kuralları ve giyim olarak yansıtılmıştır. Bu çalışma; modernite-melodram ilişkisi bağlamında modernitenin ve melodramın karakteristiklerinin tanımlanması ve bu ilişkinin temsil edildiği Yeşilçam sinemasının değerlendirilmesi üzerine kurulmuştur. Tanımlanan kavramların filmlere nasıl yansıdığı ise, en belirgin örneklerden biri olarak kabul edilen “Kezban” filmleri incelenerek ortaya konulanacaktır. Çalışmanın birinci bölümü; melodram ve modernite kavramlarının açıklanması, aralarındaki ilişkinin belirleyici özellikleri ve toplumu etkileme süreçlerine yönelik bir çerçeveyi kapsamaktadır. İkinci bölüm, Yeşilçam Sinemasının tanımlanması, temsil biçimleri ve karakteristiğine yönelik değerlendirmelerden oluşmaktadır. Üçüncü bölümde ise, örnek olarak seçilen “Kezban Roma’da” ve “Kezban Paris’te” filmleri, çalışmanın çerçevesini oluşturan kavramlar üzerinden çözümlenmiştir. Melodram-modernite ilişkisi ve Yeşilçam Sinemasının etkilenme düzeyleri, kadın karakterlerin bu kavramları temsil biçiminin ortaya konulması, Türk Sineması izleyicisi üzerinde Avrupalılık hissiyatı yaratabilmiş midir sorusuna da cevap teşkil edebilir.

Anahtar Kelimeler: