Özet:

Duyguları ifade etme güçlüğü olarak bilinen aleksitimik özellikleri ölçmek için Türkiye’deki çocuklara yönelik bir ölçme aracı bulunmaması bu araştırmanın en önemli gerekçesini oluşturmuştur. Çalışmanın temel amacı, aleksitimik özellikleri ölçen ve orijinali Rieffe, Oosterveld ve Terwogt (2006) tarafından geliştirilmiş Çocuklar için Aleksitimi Ölçeği’ni (ÇAÖ) Türk dili ve kültürüne uyarlamak ve ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmalarını yapmaktır. Araştırmanın örneklemini bir orta Anadolu ilinin merkez ve ilçelerinde hizmet veren ortaokullar da öğrenime devam eden 6. ve 7. sınıf öğrencilerden kolayda örneklem yolu ile seçilen 242 kız ve 258 erkek üzere toplam 500 öğrenci oluşturmaktadır. Çeviri ve geri-çeviri çalışması sonucunda ve uzman görüşleri ışığında ölçek maddelerinin Türkçe çevirilerinin İngilizce özgün maddelerle yüksek düzeyde benzeştiği, dil geçerliliğinin yüksek olduğu anlaşılmıştır. Ölçeğin gerçeklik çalışması için yapılan doğrulayıcı faktör analizinde Kay Kare testi sonucu statiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p=.88) Ayrıca doğrulayıcı faktör analizi sonucunda orijinal Toranto Aleksimi Ölçeğinde olduğu Çocuklar İçin Aleksitimi Ölçeğinin üç faktörlü yapıda olduğu doğrulanmış olup kabul edilebilir düzeyde uyum indeksi değerleri elde edilmiştir. ( RMSEA= .046, x² /sd=2,44) Analizler sonucunda tüm madde yük değerlerinin .40’ın üzerinde olduğu anlaşılmıştır. Yordama geçerliği için yapılan analiz sonucunda ise Çocuklar İçin Aleksitimi Ölçeği ile Kısa Semptom Tarama Envanteri ve Ruh Hali Ölçekleri arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ölçeğin güvenirliği için yapılan Coranbach alfa iç tutarlılık katsayısı .57 olarak tespit edilmiş olup ölçek maddeleri arasındaki korelasyon değerlerinin .40 ve üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak ÇAÖ’nün Türkiye’deki çocukların aleksitimik özelliklerini ölçmede geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler: