Özet:

Kamusal alan – din ilişkisi, yerel ve küresel düzlemde özellikle sosyolojik, siyasal, ideolojik, etik ve hukuki bakımdan ve de uluslararası ilişkiler açısından çok önemli bir konudur. Dinin kamusal ve siyasal yönleri konusu, dinin toplumsal boyut ve işlevleriyle ilgili tartışmalarda önemli bir yere sahiptir. Kamusal alanda dinin durumuna ilişkin tartışmaların, siyasal ve akademik olarak çok uzun bir tarihi olduğu söylenebilir. Türkiye bağlamında da kamusal aland dinin durumuyla ilgili hususlar, hep önemli toplumsal ve siyasal konular arasında yer almıştır. Türkiye, laik bir devlet yapısına ragmen dinin çok etkili olduğu bir ülkedir. Türkiye’de kamusal alanda din, siyaset, ideoloji, dinsel özgürlükler, sosyoloji, siyaset bilimi vd. temelinde daima canlı bir tartışma konusu olmuştur. Bu tartışmanın en önemli nedenlerinden biri, dinin seküler devlette (“kamusal alan”da) güç kazanacağı korkusudur. Bu korkunun etkisiyle Türkiye’de kamusal alan kavramı, laikliğe dayalı olarak siyasal, ideolojik ve duygusal çerçevede tartışılmakta ve de devlet alanı veya resmi alan ile aynı anlamda kullanılmaktadır. Kamusal alanda din tartışmaları, bu algı etrafında ve bu algıya bağlı resmi uygulamalar çerçevesinde yürütülmektedir. Bu çalışma, Türkiye’de kamusal alanda din ile ilgili tartışmaların bazı sosyolojik, ideolojik ve siyasal boyutlarını sosyolojik bakışaçısıyla ele almaktadır. Belirtmek gerekir ki Türkiye’de, modern cumhuriyetin kuruluşu, yönetim ve idare tarzında bir takım değişimler getirmiş ve bu değişim veya dönüşümler de devletin dinsel siyasetinde bazı değişimlere yol açmıştır. Devletin değişen dinsel siyaseti, gerçeklikte, laik siyasette dini yeniden şekillendirme, tanımlama ve dinsel siyaseti bu yeni tanıma göre yeniden dizayn etme olarak karşılık bulmuştur.

Anahtar Kelimeler: