Özet:

Bir dili öğretmek için kullanılabilecek en önemli araç, o dille ortaya konan ve o dilin konuşulduğu topluma ait kültürü yansıtan yazınsal metinlerdir. Bu nedenle yazınsal tür çeşitliliğine yer veren çocuk kitaplarının ana dili eğitimi sürecinde sıklıkla yer alması gerekmektedir. Türkçenin farklı anlatım yolları aracılığıyla inceliklerinin duyumsatılması ve farklı lezzetlere sahip yazınsal türlerinin okurlar ile buluşması için nitelikli çocuk kitaplarına olan gereksinim gün geçtikçe artmaktadır. Ana dili eğitimi ve okuma kültürünün ancak doğru hazılanmış çocuk kitapları ve bilinçli bir okuma alışkanlığı ile kazanılacağı düşünüldüğünde, Emin Özdemir’in çocuk kitaplarının; okuru sözcüklerin estetik diliyle tanıştıracağı ve yazınsal türleri ele alış şekliyle ana dilinin güzelliğini duyumsatacak önemli araçlar olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı, Emin Özdemir’in “Yarışmalar Kenti”, “Ölümsüzlük Gezegeni”, “Mutlukent’in Yöneticisi” adlı çocuk kitaplarında yer alan yazınsal türleri ve yazınsal türlerin anlatı içindeki işlevlerini belirlemektir. Araştırmanın verileri, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Araştırmada, yazarın çocuk kitaplarında yer alan metinler, metin türlerine göre sınıflandırılmış ve metinlerin yazınsal türlere göre dağılımları belirlenmiştir. Çocuk kitaplarındaki dağılımları belirlenen yazınsal türler, tür özellikleri açısından incelenerek anlatı içerisindeki işlevleri açısından değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, Emin Özdemir’in incelenen üç çocuk kitabında on beş yazınsal türe yer verildiği, özellikle masal, şiir, öykü, bilmece ve mektup gibi yazınsal türlerin ağırlıklı olarak anlatı içinde kullanıldığı belirlenmiştir. Kitaplarda yer alan yazınsal türlerin, metni didaktik bir anlatımdan uzaklaştırarak metnin kurgusal yapısını geliştirdiği görülmektedir. Kitap içindeki her yazınsal metnin, çocuk okurun dil becerilerini geliştirmesinin yanı sıra yazınsal türlere ilişkin farkındalığını arttırarak farklı türler aracılığıyla edebiyata, okuma ve yazmaya ilişkin olumlu tutum geliştirmesini destekleyeceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: