Abstract:

Türk dilinde kavram sözlükleri; adbilimsel sözlükler, düzensel sözlükler, sistematik sözlükler, konusal sözlükler, konu tasnifli sözlükler, tematik sözlükler gibi farklı şekillerde adlandırılırken yabancı dillerde de çeşitli terimlerle karşılanmaktadır. Anlamına göre düzenlenen sözlükler olarak da değerlendirilen bu tür sözlükler, alfabetik olmayan (non-alphabetical), kavramsal (conceptual), ideografik (ideographic), ideolojik (ideological), nosyonal (notional), onomasiolojik (onomasiological), semantik (semantic), sistematik (systematic), tematik (thematic), konusal (topical) sözlük veya thesaurus, leksikon (lexicon) gibi adlarla yabancı dillerde karşılık bulmaktadır. Söz konusu sözlüklerle ilgili terim çokluğu, özellikle bu alanda çalışma yapmak isteyen araştırmacılar için de istenilen bilgiye ulaşma açısından bazı sıkıntılara sebep olmaktadır. Bu makalede, özellikle yabancı kaynaklardan yararlanılarak hangi ülkelerde hangi terimin daha yaygın olarak kullanıldığı, bu sözlüklere bu adların veriliş sebepleri belirtilmiştir. Kavram sözlükleriyle ilgili meydana gelen terim karmaşası yanında bu sözlüklerin çeşitlere ayrılması konusunda da farklı görüşlerin olması, ayrı bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Kavramdan veya anlamdan kelimeye doğru giden, alfabetik olmayan ve çeşitli adlarla anılan kavram sözlüklerinin, oluşturulmasındaki bazı farklı yöntemler düşünülerek kimi sözlük bilimciler tarafından çeşitlere veya alt bölümlere ayrılıp buna göre adlandırıldığı da görülmüştür. Yazıda bu görüşler de ele alınıp değerlendirmeler yapılmış ve çeşitlere ayrılan söz konusu sözlükler arasında ne gibi farkların olduğuna da kısaca değinilmiştir. Sonuç bölümünde ise Türk dilinde yaygın şekilde görülen terim karmaşasının yaşanmaması için kavram sözlüğü teriminin neden tercih edildiği açıklanarak konu aydınlatılmaya çalışılmıştır.

Keywords: