Abstract:

Bu çalışmanın amacı, Kırgız Türklerinin ‘Otuz Yaş Şairi’ olan Alıkul Osmonov ile Türkiye edebiyatında bu temanın adıyla bütünleşen ‘Otuz Beş Yaş’ şairi Cahit Sıtkı Tarancı’nın ‘ölüm temalı’ şiirlerini karşılaştırmaktır. ‘Demir Perde’ ile birbirinden ayrılmış iki farklı coğrafya ve dünyanın (ideoloji, mantalite) insanı olan Alıkul ve Tarancı, insanlığın ortak teması olan ‘ölüm’de birleşmişler ve birçok yönüyle farklı duyuş ve düşünüşe sahip olsalar da, bazı yönleriyle birbirine yaklaşmışlardır. Kişiliklerinin, yaşadıkları hayatın ve başlarına gelen olayların tesiriyle oluşan ‘ölüm’ kaygısını her iki şair de çoğu zaman şiirlerine yansıtmış ve sanki birbirlerinden haberliymişçesine, birisi ‘Otuz Beş Yaş’ şiirini yazarken, diğeri ‘Otuz Yaş Şiiri’ni kaleme almıştır. Cahit Sıtkı ile Alıkul’un şiirlerinde ölüm teması, bazı dizelerde birbirine yaklaşırken, bazen de bu iki şairi bambaşka dünyaların insanları yapmaktadır. Yaşadığı hayatı (şiir dışında) bir boş vermişlik olan ve Alıkul Osmonov’un başından geçen fâciaların birini bile yaşamadan ölen Cahit Sıtkı için ‘ölüm’ fikri, ‘şiddetli yaşam sevgisi’nin bir tezahürüdür. Alıkul’da ise bu durum, ‘yaşadığı travmalar’ın ve en sevdiği varlıkları (anne-babası ve biricik evladı) yitirmenin sonucudur. Cahit Sıtkı ‘Otuz Beş Yaş’ şiirini yazdığı dönemde, Alıkul’da otuz yaşındadır ve ‘Otuz Yaş’ şiirini yazmaktadır. Birbirinden haberli olup olmadıkları hakkında herhangi bir belge ve bilgi bulunmamaktadır. Cahit Sıtkı’daki ‘Otuz Beş Yaş Sendromu’, Alıkul’da ‘Otuz Yaş Sendromu’ şeklinde karşımıza çıkar. Bu çalışmada, şairlerin kullandığı farklı metaforlar karşılaştırılarak, ortak ve farklı motifler yorumlanmaya çalışılmıştır.

Keywords: