Citation Number
2
Views
48
Downloands
19
Bir dilin araştırılıp incelenmesi hususunda sözvarlığı çalışmaları önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmalar, sözcüklerin geçirdikleri tarihsel değişim ve gelişimleri gözlemlemek açısından önemli olduğu kadar o dili konuşan toplumların kültürü, tarihi, coğrafyası, ekonomik ve sosyal yapısı gibi çeşitli konularda da bilgi edinilmesini sağlamaktadırlar. Sözvarlığı çalışmalarında dilin ilk yazılı kaynakları, karanlık dönemleri aydınlatmaları ve günümüze ışık tutmaları açısından rehber niteliğindedirler. Bu çalışmada da Türk dilinin temel kaynaklarından olan Divanü Lûgat-it-Türk’teki yer şekilleri terimleri üzerinde durulmuştur. Türk dilinin ilk sözlüğü olan Divanü Lûgat-it-Türk, Türk dili, kültürü ve tarihi gibi birçok konuda çok değerli bilgiler içermekte ve çeşitli alanlardaki araştırmacılara kaynaklık etmektedir. Eserin ansiklopedik bir sözlük niteliğinde olması, Türk dilinin XI. Yüzyıl ve öncesinin söz varlığını yansıtmasındaki önemini daha da artırmaktadır. Oldukça zengin bir dil malzemesi barındıran eserin Besim Atalay (1943) çevirisinin dizin bölümündeki sözcük sayısı 8783 olarak verilmektedir. Eser, tercümesinin yapıldığı günden bugüne çeşitli açılardan ele alınıp değerlendirilmiştir. Bu makalede ise eserdeki madde başı sözcüklerden yer şekillerine ilişkin olanlar incelenmiştir. Çalışma kapsamında öncelikle yer şekilleri terimleri taranmış ve bu tarama sonucunda toplam 47 terim tespit edilmiştir. Bu terimler eserdeki anlamları ve varsa ek bilgiler ile birlikte verilmiştir. Ardından ilgili terimler etimolojik olarak incelenmiş ve bunların tarihi süreç içindeki durumları ortaya konmaya çalışılmıştır. Son olarak, ele alınan bu terimlerin Divanü Lûgat-it-Türk ile Türkiye Türkçesindeki kullanımları karşılaştırılmıştır.
Vocabulary studies have an important role in the process of studying, analyzing any language. These studies are crucial for observing historical changes and developments of works and useful for obtaining comprehensive knowledge on a variety of issues such as culture, history, geography, economic and social structure of societies speaking that particular language. The very first written works of a language function as a guide in vocabulary studies since they cast a light on dark ages and lead the way to the present time. This study focuses on terms used for geographical formations on Divanü Lûgat-it-Türk which is one of the essential resources of Turkish language. Divanü Lûgat-it-Türk, the first dictionary in Turkish Language, is an invaluable guide on several subjects such as Turkish language, culture and history and used as reference by researchers of different disciplines. As an encyclopedic dictionary, the work becomes even more important since it respects Turkish vocabulary before and on the eleventh century. This work of rich language material was translated by Besim Atalay (1943) and the index section of the translation lists 8783 vocabulary entries. The work has been discussed and reviewed in several aspects since the date of its translation. This article focuses on vocabulary entries on this work which are about geographical formations. The study started by scanning terms of geographical formations and it is discovered that there are 47 terms. These terms are provided with their meanings on the work and additional information, if any. These terms were analyzed etymologically and their stance in the historical background has been established. Finally, the terms studied were compared in terms of use in Divanü Lûgat-it-Türk and Turkish language spoken Turkey.
Field : Eğitim Bilimleri; Filoloji; Güzel Sanatlar; Hukuk; İlahiyat; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler; Spor Bilimleri
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Citation Owners
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Print This Page
Share
Mendeley
