Özet:

Yunus Emre, dünyaya gönüller yapmaya gelen ve bu uğurda hasbî bir gayretle Anadolu’nun manevi mimarlığını üstlenen bir büyük şahsiyettir. Bu büyük şahsiyet, içeriği itibarıyla oldukça derin anlamları muhtevi, fakat söyleyiş itibarıyla oldukça sade ve anlaşılır olan şiirleriyle, Anadolu insanına kendi dilinden kendi gerçeğini anlatmayı başarabilen eşsiz bir dehadır. Yunus Emre, hakikatin girift manasını, çağının ilim ve edebiyat dilleri olan Arapça veya Farsça anlatmak yerine Türkçe ifade etmeyi tercih etmiş ve bunda da başka hiç kimseye nasip olmayacak derecede başarılı olmuş bir mutasavvıf şairdir. Kâinatı mutasavvıf şair duyarlılığı ile temaşa eden Yunus Emre’ye göre varlık âlemindeki en önemli gerçek insandır. Âlemin insan için yaratıldığını düşünen Yunus Emre, her mısraı aşk ile yoğrulmuş şiirlerinde başat bir tema olarak insanın varlık âlemindeki eşsiz yerine değinir. Yunus’a göre insan, kâinatı aşkla var eden Allah’ın, tüm yarattıkları içerisinde onu hakkıyla tanıyıp Rabb’liğini layıkıyla idrak edebilecek olan yegâne varlıktır. Bu sebeple “halife” olarak yeryüzüne indirilen insanın öncelikli olarak yapması gereken şey “kendini bilmek” olmalıdır. Zira insanın kendini bilmeden Rabb’ini bilmesi mümkün değildir. Yeryüzünde Allah’ın halifesi olarak tasarrufta bulanabilecek bir potansiyelle yaratılmış en ideal varlık, insandır. Âlemin mükemmel bir özeti olan insanın halifeliğini icra edebilmesi de ancak yaratılışındaki mükemmeliyeti kuvveden fiile çıkarması yani insanlığını idrak ve ikmal etmesiyle mümkün olur.

Anahtar Kelimeler: