Özet:

Osmanlı’dan Cumhuriyet’e basın ve yayın faaliyetlerinin değerlendirilmesi ve incelenmesi dönemin sosyal ve siyasal ortamının anlaşılması açısından önemlidir. Basın faaliyetleri toplumu oluşturan bireylerin kendi aralarındaki ve siyasi iktidarla olan iletişimleri arasında önemli bir aracı olmuştur. Basın çoğu zaman faaliyette bulunduğu dönemin özgün koşullarından etkilenmiş ya da süreci etkileyebilme gücüne sahip olmuştur. Kimi dönem ve olaylarda toplumun önünde duran basın, haber alma aracı olmanın ötesinde bir bilgilendirme vasıtası olarak da yayın yapmıştır. Osmanlı Devleti’nde batılılaşma süreci ile başlayan yenileşme basın ve yayıncılığın gelişmesine olanak sağlamıştır. Sosyal, siyasal ve diplomatik yaşamda farlılaşan katkısıyla basın ve yayıncılık önemli bir haber alma kaynağı olmuştur. İletişim çağının önemli bir ivme kazandığı yakınçağlarda Osmanlı Devleti’nin bu yerde aldığı rol ve basın yaşamında izlediği çabalar sürecin içerisindeki yerini anlamak açısından önemli katkılar sağlamıştır. İletişim ve haberleşme ağının gelişmiş olduğu yakın çağlarda sadece haber alma aracı olarak değil aynı zamanda toplum dinamiklerinin nicel ve nitel özellikleri hakkında önemli bilgiler veren basın ve yayıncılık son derece büyük bir öneme sahiptir. Basın, kimi zaman toplumun aynası kimi zaman da aynada görünmeyen öteki yüzünü yansıta bilme kabiliyetine sahip önemli bir kaynak olması açısından da önemlidir. Dolayısıyla toplum tarihi incelemelerinde ana kaynak olarak değerlendirilebilen basın organları geçmişi günümüze taşıma gibi bir misyona da sahiptir. Biz çalışmamızda basın ve yayıncılık faaliyetlerinin bu gibi yönleriyle ele alınması gerektiğini vurgulamayı hedeflemekteyiz.

Anahtar Kelimeler: