Abstract:

Özgecilik, dışarıdan herhangi bir ödül veya ceza beklentisi olmaksızın başkalarının refahı için yapılan gönüllü ve istendik davranışlar olarak kavramlaştırılmaktadır (Chou, 1996). Tanımdan da anlaşıldığı gibi özgeciliğin temelinde içsel bir motivasyon, otantiklik ve insanlara yakın olma eğilimi gibi faktörler bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı benlik kurguları, otantiklik ve özgecilik arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma yer alan katılımcılar 20–52 yaş aralığında ( = 33.5; S= 7.44) 104 kadın ve 116 erkek olmak üzere toplam 220 kişiden oluşmaktadır. Katılımcılar yardım derneklerinde gönüllü faaliyet gösteren ve herhangi bir faaliyet göstermeyen kişiler olarak iki guruptan oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında Otantiklik Ölçeği, İlişkisel-Bireyci-Toplulukçu Benlik Ölçeği, Özgecilik Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Çalışma grubundan toplanan veriler SPSS 15.0 ile analiz edilmiştir. Araştırmanın alt problemlerini incelemek için t- testi, pearson momentler çarpımı korelasyonu ve aşamalı doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. t-testi bulguları, özgecilik puanlarının derneklerde gönüllü faaliyet gösterip göstermeme durumuna göre farklılaştığını göstermiştir. Diğer bir ifadeyle, dernekte gönüllü olarak çalışanlar, dernekte gönüllü olarak çalışmayanlara göre daha yüksek özgecilik puanına sahiptirler. Yapılan çoklu doğrusal regresyon analizi bulgularına göre bireyci benlik kurgusu ve otantik yaşam, özgeciliği anlamlı şekilde yordamıştır. Ancak modele toplulukçu benlik kurgusu girildiğinde otantiklik ve bireyci benlik kurgusunun özgecilik üzerindeki yordama güçleri anlamsızlaşmıştır. Sonuçlar alanyazın ve kuramlar açısından tartışılmış, çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Keywords: