Abstract:

Sanat eserlerinde işlenen konu, görüş veya ortaya konan düşünce tema terimiyle ifade edilir. Bir eserde yer alan temanın tespiti ve incelenmesi ise pek çok açıdan aydınlatıcı ve fikir vericidir. Böyle bir çaba evvela eserin anlam dünyasının keşfedilmesini sağlar. Doğrudan ya da dolaylı biçimde eser içinde sunulan ileti veya görüşlerin anlaşılmasına yardımcı olur. Ayrıca onu üreten sanatçının ve dönemin tanınmasına faydalı olduğu gibi ardında yatan bütün bir koşullar havzasını ve zihniyeti değerlendirebilmek bakımından da mühimdir. 1980 yılı sosyal ve kültürel sahada önemli bir tarihtir. Ülkemizde o döneme dek cereyan eden politik ve toplumsal ayrışmanın artık somutlaştığı ve ciddi sonuçlara yol açtığı bir zaman dilimidir. Toplumsal hareketliliğin sanat sahasına yansıması ise kaçınılmazdır. 1980 yılına kadar yaşananların, aydın ve sanatkârların eserlerinde izdüşümünü görmek mümkündür. Toplumda meydana gelen birikim bilhassa edebiyat eserlerinde tezahür eder. Özellikle roman, sosyal gelişmeleri aktarmada ve açıklamada elverişli bir türdür. Bu yıl içinde romanı yayımlanan yazarlar, genel bir ifadeyle edebiyatımızın yetkin kalemleridir. Yaşanan pek çok toplumsal meseleyi, bireysel sorunları farklı cephelerden etkileyici biçimde işlerler. Bilhassa toplumun değerler sahasında meydana gelen değişimi ve yaşanan aşınmayı gözler önüne sererler. Bu bağlamda 1980 yılı Türk romanının tematik olarak incelenmesi, edebiyat araştırmalarına katkı sağlayacak ve bir başka yönüyle de sosyal olgulara dair olan bakış açılarını ortaya çıkaracaktır.

Keywords: