Abstract:

Günümüzde kadınlarla ilgili yapılan çalışmalar sayesinde, kadın kavramı bilimsel açıdan hak ettiği ilgiyi görmeyebaşlamıştır. Bu ilgi, sosyal ve insani bilimler alanında kadının toplumdaki yerini farklı yönleriyle ortaya koymuştur. Toplumda önemli bir yere sahip olan kadın, Türk dilinin söz varlığı içinde oldukça geniş bir alanı da kapsamaktadır. Kadının akrabalık isimleri, toplum içerisindeki yeri, kullanmış olduğu eşyalar, kadının eşiyle münasebetinden kaynaklı adlandırmaları zengin bir söz varlığının habercisidir. Derleme Sözlüğü’nün anlatım olanakları oldukça geniştir.Bu geniş anlatım olanakları içerisinde kadına oldukça geniş bir alan ayrılmıştır. İşte ayrılan bu geniş alan sayesinde kadınla ilgili gerek sosyolojik gerek psikolojik birçok malzeme bulmak mümkündür. Bu makalede kadın ile ilgili genel söz varlığı Derleme Sözlüğü’nden taranmak suretiyle tespit edilmeye çalışılmıştır. Tespit edilen kelimeler anlamları ve görevleri bakımından sınıflandırılmıştır. Anlamları ve görevleri açısından sınıflandırılan kelimeler kadının toplumdaki yeri ve kadının psikolojisi açısından değerlendirilmiştir. Bu sınıflandırma neticesinde kadının Türkçedeki yeri ortaya konulmuştur. Ayrıca Anadolu ağızlarındaki kadın adlandırmalarında kadınların toplum, aile ve birey olarak varlığının dilimize nasıl yansıdığını göstermek amaçlanmıştır. Çıkış noktası Anadolu ağızları olan bu çalışmada kadın, bir bütün halinde sunularak hem toplumun kadına bakış açısı hem de kadının kendisine olan bakış açısı ortaya konulmuştur. Sonuç olarak; kadın, toplum içinde aile kurumunun işleyişini sağlayarak eğitici, ahlakî ve psikolojik olguların devamlılığını sağlayan önemli bir öğe olduğu bir kez daha gösterilmeye çalışılmıştır.

Keywords: