Özet:

Gerek mitolojik öykülerde ve masallarda gerekse filmlerde, kahramanlar yolculuklarında her zaman aynı arketipsel modeli izlemektedirler. Bu model monomitin çekirdek birimi olarak ifade edilmekte ve üç aşamadan oluşmaktadır: “Ayrılma”, “Erginlenme” ve “Dönüş”. Bir kahraman öncelikle kendi gündelik, olağan dünyasından ayrılarak serüvenini yaşayacağı ve kendini ispat edeceği bölgeye gider. Burada kendisini kahraman yapacak deneyimleri yaşar, dostları ve düşmanları sayesinde çeşitli sınavlardan geçerek kesin bir zafer kazanır. Sonunda kahraman bu gizemli maceradan benzerleri üzerinde üstünlük sağlayan bir güçle ve donanımla evine geri döner. Genel olarak kahraman; sahip olduğu şeyleri, evini, ailesini, yurdunu ve malını mülkünü terkederek, bilinmeyene yönelen, yabancı yerlere gitmek cesaretini gösteren erkek ya da kadın olarak tanımlanmaktadır. Yaptığı yolculuk da aslında kahramanın içsel yolculuğudur. Buradan yola çıkarak sinemada kahramanlık olgusunun genellikle yetişkin erkek ve az sayıda da kadına atfedildiğini söylemek mümkündür. Çocuklar açısından duruma bakıldığında ise, çocuklara yönelik yapılan filmler dışında, sinemada büyüklerin kahraman olma aşamalarının çocuklarda çok da fazla işlemediği görülmektedir. Bu araştırmanın konusunu, son yıllarda yapılan filmlerde değişen çocuk imgesi ve çocukların yetişkinlerin dünyasında kahraman olma süreçlerinin incelenmesi oluşturmaktadır. Bu çerçevede çalışmada, çocukların başrolde olduğu ama konu itibariyle merkezde yetişkinlerin yer aldığı bazı filmlerde çocukların, yetişkinlerin kahraman olma aşama ve sınavlarının aynısını deneyimlediklerinin gösterilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç kapsamında araştırmada, başrollerinde çocukların olduğu iki film analiz edilmiştir. Birincisi erkek çocukların başrolde olduğu, 2003 Rusya yapımı, yönetmenliğini Andrei Zvyagintsev’in yaptığı “Dönüş” adlı filmdir. Diğeri ise kız çocukların başrolde olduğu, yönetmenliğini Phillip Noyce’nin yaptığı 2002 Avustralya yapımı “Çit” adlı yapımdır. Filmler yukarıda bahsedilen ve Joseph Campbell’in “Kahramanın Sonsuz Yolculuğu” isimli kitabında ortaya koyduğu üç aşama (ayrılma, erginlenme ve dönüş) ve bu aşamaların alt bölümleri ışığında analiz edilmiştir. Filmlerin çözümlenmesi sonucunda; çocuk kahramanların aynı mitlerdeki kahramanların yolculuğunun aşamalarını takip ettikleri ve iki filmde de kız ve erkek çocukların bu serüveni başarıyla tamamlayarak, yetişkinlerin dünyasında birer kahraman olarak ayakta kalabildikleri ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler: