Özet:

Değer, bir toplumun çoğunluğu tarafından doğru ve gerekli olduğu kabul edilen ortak düşünce, temel ahlakî ilke ya da inançlar sistemidir. Milleti millet yapan ve onu diğer milletlerden ayıran unsurların başında o milletin sahip olduğu değerler gelir. Milletler, millet olma vasfını kaybetmemek için sahip oldukları değerleri bir sonraki nesle aktarma yoluna bakarlar. Bu aktarımı başaramadıkları takdirde kültürel yozlaşma dediğimiz milletin kendine ait toplumsal ve kültürel değerlerin yıpranması, önemini kaybetmesi süreci başlar. Kültürel değerleri yıpranmış veya yok olmuş bir milletin kendi varlık, birlik, işleyiş ve devamını sağlaması ve sürdürmesi imkânsız hâle gelir. Değerleri bireylere aktarma yolu eğitimden geçer. Bundan dolayıdır ki değerler eğitimi, son yıllarda üzerinde önemle durulan konulardan biri olmaya başladı. Özellikle ülkemizde küreselleşme ile birlikte yaşanan değer bunalımları ve toplumsal hayattaki olumsuzluklar değer eğitimini kaçınılmaz kılmıştır. Bu araştırmada, bir milletin öz değerlerinin, o millete ait menkıbelerde, masallarda, hikâyelerde, türkülerde ve tarihsel kimliği olan şairlerde bulunabileceği düşüncesinden hareketle, Türk edebiyatının güçlü şahsiyetlerinden biri olan Nabi’nin Hayriyye adlı eseri ele alınmış ve bu eserde Nabi’nin oğluna ve onun şahsında tüm gençlere aktarmaya çalıştığı değerler tespit edilmiştir. Eserin ele alınma nedeni düşünüldüğünde, günümüzde olduğu gibi o dönemde de toplumda buhranların belirmesi, bazı sorunların baş göstermesi, sosyal ilişkilerde ve ahlaki davranışlarda şikâyetlerin ortaya çıkması gösterilebilir. Eserin kaleme alındığı döneme bakıldığında Osmanlı devletinin içte ve dışta çeşitli problemlerle uğraştığı ülkenin sosyal, siyasal ve ekonomik sıkıntılar içinde bulunduğu ve bunun neticesinde de bazı değerlerin önemini yitirdiği açıkça gözlenmektedir. Nabi yaşadığı dönemde bu değer erozyonuna şahit olmuş olacak ki toplumun sahip olduğu değerleri gençlere tekrar hatırlatma ihtiyacı hissetmiş ve Hayriyye isimli eserini kaleme almıştır. Nabi’nin Hayriyye isimli eserinde aktarılan değerlerin tespitine yönelik olan bu araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ile yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: