Özet:

Kaşkay Türkleri İran’ın güneyinde Şehrıza, Şiraz, Firuzabat, Merv Deşt, Abade gibi muhtelif şehirlere dağılmış olarak yaşayan konar- göçer nitelikli bir topluluktur. Kaşkaylar; İran’da yaşayan yaklaşık yirmi beş milyon Azeri Türk’ünden ve Türkmenlerden sonra tahminen üç milyonu bulan nüfuslarıyla en kalabalık üçüncü Türk Topluluğudur. Kaşkay Türkleri Şah zamanından başlanarak yavaş yavaş meskûn hale getirilmiştir. Bugün de ancak çok az bir kısmı geleneksel göçebe yaşantısını sürdürebilmektedir. Hüseyin Ali Kaimi konargöçer bir Kaşkay Türkü olarak bütün ömrünü “Kaşkay Eli”nin içinde geçirmiş obanın dertlerini, başından geçenleri, Kaşkayların şu anki halleriyle eski halleri arasındaki farkları, Kaşkay Türklerinin tarihini, geleneğini, kültürünü; göç güzergâhı üzerinde bulunan Karagaç Çayı ile dertleşerek ona sorular sorarak anlatmaya çalışmıştır. Koşma destan biçiminde kaleme alınmış bu yüz elli kıtayı aşkın manzumede birçok yönüyle Kaşkay Türklerini görmek, şehir hayatının içerisinde kaybolmaya ve hâkim unsurlar arasında erimeye yüz tutmuş kadim Kaşkay kültürünün, özlemini, onun mısralarıyla hissetmek mümkündür. Yapılan çalışmada, Karagaç nehrini bir metafor olarak topyekun bir Kaşkay kültürünü tanımlamak için kullanan ve aşık tarzı kültür geleneğinin önemli bir temsilcisi olan Hüseyin Ali Kaimi’nin bu önemli şiiri çerçevesinde Kaşkaylar hakkında bilgi vermek öte yandan Güney’in Şehriyarı diyebileceğimiz Kaimi’yi ve Çay Karagaç şiirini Türkoloji dünyasına tanıtmak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: