Özet:

Dilimizde, ad ve sac gibi birkaç istisna dışında, kelimeler p, ç, t, k ünsüzleri ile biter. Bu kural, yabancı kökenli kelimeler için de geçerlidir. Ancak böyle kelimelerdeki söz konusu ünsüzler, ünlü veya ünlü ile başlayan bir ek aldıklarında, ötümlüleşir. Türkçenin temel özelliği olarak kabul ettiğimiz bu ses hadisesi, her zaman bir kurala bağlı değildir. Benzer durumlarda çoğu kere ötümlüleşme olmasına karşılık, bazı kelimelerde ötümlüleşme görülmez. Miftâhu’l-Ferec’de son seslerde ötümsüz-patlayıcı ünsüzlerin ötümlüleşme eğilimi standart Türkiye Türkçesine göre çok daha ileridir. Bugün p, ç, t, k ünsüzleri ile biten bazı tek heceli kelimeler, aslî uzun ünlüler sebebiyle, metnimizde ötümlü şekilleriyle yer almaktadır. Çok heceli kelimelerin son seslerindeki ötümsüz-patlayıcı ünsüzler, ± V (vokal) ek veya edatla kullanıldıklarında, istisnasız ötümlüleşirler. Metinde ulama (connection) hadisesi sonucunda da ötümlüleşme örnekleri görülür.

Anahtar Kelimeler: