Özet:

Bu çalışmada bir dizide (paradigmada) yer değiştirebilen sözcükler arasındaki anlam mesafeleri, dilin araştırılması ve öğretilmesinde kullanımı için incelenmiştir. Eş, yakın, zıt ve uzak anlamlı sözcükler, bir dizide yer değiştirme yapılarına göre örneklerle ele alınmıştır. Bu makale, günümüzde dizim (sintatik) bakımından ele alınan cümlenin, bir dizi (paradigma) olarak da ele alındığı bir çalışmadır. Ayrıca örnekler değerlendirilerek bir dizide yer değiştirme kuralları belirlenmiştir. En yakın anlam mesafesine sahip eş anlamlılıktan, en uzak anlam mesafesine sahip zıt anlamlılığa kadar bütün seçenekler belirlenmiştir. Cümlede her unsur, her unsurun yerine geçemez. Bazı uyum kuralları vardır. Anlam, şekil, işlev uyumlarına göre aynı dizideki sözcükler arasında yer değiştirme gerçekleşir. Bazen bir dizide yer değiştirme ile birlikte cümledeki bir ek, kök, öge veya grubun değişmesi de gerekebilir. Bazen de bir dizide yer değiştirme, sadece bir sözcük ile gerçekleşir.

Anahtar Kelimeler: