Abstract:

Bakış açısı ve anlatıcı, anlatma esasına bağlı metinlerde kurguyu belirleyen ve şekillendiren yapı unsurlarındandır. Yazarın metin içindeki görüntüsü olan anlatıcı, imgesel bir kimliktir ve anlatı, onun bakış açısına göre kurgulanır. Anlatıcının eserdeki konumunu/ yerini işaret eden bu yapı unsuru, metnin kurgusu ve söylem düzeyindeki anlatım evrenine aittir. Bakış açısı ve anlatıcının görünümleri ile sanatkarın bireysel miti arasındaki derin bağıntı, kurmaca metnin imge düzeyindeki açılımlarını da belirleyici niteliktedir. Bu çalışmada, Orhan Kemal’in roman türündeki 24 eseri örneğinde bakış açışı ve anlatıcı unsurunun metnin kurgusundaki işlevini incelendi. Yazarın 3’ü, kahraman bakış açısı ve anlatıcı; 21’i ise, Tanrısal bakış açısı ve anlatıcı ile kurgulanan romanları değerlendirilerek yapısal çıkarımlara ulaşıldı. Metnin dünyasına kapsamlı bir uygulama olan bakış açısı ve anlatıcının romanlardaki ülkü değerlerin aktarımında etken rol oynadığı tespit edildi.

Keywords: