Özet:

Bu çalışmada, Anadolu’da klâsik Türk şiirinin “lâdinî” denilebilecek ilk örneklerini verdiği çeşitli kaynaklarda vurgulanan ve XIII veya XIV. asır şairi olduğu hususu 80 yıla yakın bir süredir tartışılan Hoca Dehhânî’nin iki gazeli ele alınmıştır. İlki “olur”, ikincisi “eyledi” redifli iki gazel, muhtevaca birbirinin devamı bir duygu hikâyesi özelliği gösterdiğinden, her iki gazel birbirleriyle duygu unsurları bakımından ilişkilendirilerek okunabilir. Bu incelemede, gazellerde dile gelen duygu unsurlarından bir tip hikâyesi geliştirilmesinin ipuçları ele alınmaya çalışılmıştır. Böylece beyitlerin tavır, eda ve psikolojik gerilim unsurları açısından birbirleriyle ilişkilendirilmesi, iki gazelden tek bir tip hikâyesinin gelişiminin takip edilebileceğini göstermektedir. İki gazelin, duygu unsurları bakımından her dönem okuyucusunun kendinden bir şeyler bulacağı bir evrensellik kalitesini yakalamış olup olmadığı, birer klâsik olarak değerinin ne olduğuna dair bazı metin içi belirlemeler de, buradaki incelemenin peşine düştüğü hususlardandır.

Anahtar Kelimeler: