Özet:

İnsani gelişim, 20.yy’ın ikinci yarısından sonra ekonomik büyüme ve kalkınma konusundaki küresel tartışmalar ile ortaya çıkan bir kavramdır. Bu anlamda birçok ülkede ulusal ilerlemenin öncü bir hedefi ve göstergesi olarak kullanılmakta olan GSYİH, tek başına insanların temel ihtiyaçlarını karşılamada yeterli değildir. Dolayısı ile sadece ekonomik zenginlik değil, insan hayatının zenginliği konusu da önemli kavramlardan biridir. Bu çalışmanın amacı; Türkiye’nin hizmet gelişmişlik durumuna göre İnsani Gelişim Endeksini bölgelere ve illere göre incelemek ve karşılaştırmalar sunmaktır. Çalışma sonucunda elde edilen bulgulara göre, hizmet gelişmişlik durumuna göre, birinci bölgenin İnsani Gelişim Endeksi (0,628), ikinci bölgenin (0,547), üçüncü bölgenin (0,488), dördüncü bölgenin (0,457), beşinci bölgenin (0,481) ve altıncı bölgenin ise (0,383)’tür. Buna göre; Türkiye’deki bölgeler bazında birinci bölgenin orta düzeyde, kalan beş bölgenin ise düşük düzeyde bir İnsani Gelişim gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca üçüncü, dördüncü ve beşinci bölgenin İnsani Gelişim Endeksi orta düzey İnsani Gelişim seviyesine oldukça yakındır. Bu anlamda Türkiye’nin orta düzey bir İnsani Gelişime sahip olduğu söylenilebilir. Ayrıca bu çalışma doğumda beklenen yaşam süresi, beklenen okullaşma yılı, ortalama okullaşma yılı ve kişi başına düşen milli gelir ile ilgili bilgiler sunmakta ve gelecek çalışmalar İnsani Gelişim Endeksinin değerlendirilmesi açısından bir altyapı oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler: